روسای جمهور ایران در توییتر | پوریا آسترکی
روسای جمهوری مانند ترامپ و پزشکیان یا شخصیت‌های سیاسی مثل ظریف و رسایی در توییتر و دیگر شبکه‌های اجتماعی چه می‌کنند؟! حساب توییتر پزشکیان تنها محلی برای تبریک یا تسلیت شده؟! ترامپ چطور با توئیت‌ها و زبان خاص خودش سعی در اثرگذاری دارد؟! پزشکیان اصول توئیتر را می‌شناسد؟!
انصاف‌نیوز در مصاحبه‌ای با پوریا آسترکی، فعال رسانه‌ای، تلاش کرده به این پرسش‌ها و امثال این پرسش‌ها درباره کنشگری شخصیت‌های سیاسی در فضای مجازی پاسخ دهد.
شبکه‌های اجتماعی، امکان گفتگوی مستقیم و دوسویه‌ی سیاسیون و مردم
انصاف نیوز: آیا استفاده‌ی روسای جمهور از توییتر را می‌توان نوعی دور زدن رسانه‌های رسمی تلقی کرد؟
بله، به طور قطع وقتی افراد سیاسی، روسای جمهور و رهبران کشورها از شبکه‌های اجتماعی به صورت مستقیم استفاده می‌کنند باب گفتگوی مستقیم را با جامعه باز می‌کنند و خودشان را در معرض پاسخگویی بیشتری قرار می‌دهند.
برای مثال وقتی کسی در توییتر حرف می‌زند وارد فضای یکطرفه نشده است. حتی اگر آنجا هم پاسخ مخاطبینشان را ندهند حتما بازخوردی از جامعه‌ی مخاطب خود خواهند داشت. صرفِ حضور حتی بدون حرف زدن هم به معنی توجه داشتن به نظرات مختلف مخاطبین است. اینکه چقدر این معنا در عمل شکل می‌گیرد و حرف جامعه شنیده می‌شود بحث دیگری‌ست.
واکنش سریع کاری‌ست که روابط عمومی‌ها یا ایرنا و صداوسیما نمی‌توانند اما توییتر می‌تواند
انصاف نیوز: چه کاری را شبکه‌های اجتماعی می‌توانند برای شخصیت‌های سیاسی انجام دهند که رسانه‌های در اختیارشان نمی‌توانند؟
واکنش سریع! ارسال پیام مستقیم و بدون واسطه بار معنایی متفاوتی نسبت به مصاحبه با صداوسیما دارد. عادت بدی که تقریبا همه‌ی روسای جمهور ایران داشته‌اند و دارند این است که به بهانه‌های مختلف در جوامع متفاوت حاضر می‌شوند، زیاد حرف می‌زنند و سخنرانی بی‌ربط با موضوع می‌کنند.
روسای جمهور معمولا بی‌ربط سخنرانی می‌کنند
مثلا در دیدار با پرستارها از دیپلماسی حرف می‌زنند. چرا؟! چون احتمالا تِرِند آن روزها دیپلماسی‌ست. اما پرستاران انتظار دارند درباره‌ی موضوعی مربوط به خودشان صحبت کنند منتهی روسای جمهور معمولا خلط مبحث می‌کنند. وجود ابزاری مثل توییتر باید امکان یک تریبون مستقیم و سهل‌الوصول را برای روسای جمهور ایجاد کند تا از دغدغه‌های مورد نظر خود بگوید و کمتر نیزا باشد از تریبون جلسه‌هایی که حاضر می‌شود برای بیان دغدغه‌های خود استفاده کند.
تصویر حضور روسای جمهور در بحران‌ها را در شبکه‌های اجتماعی نشان دهید
انصاف نیوز: استفاده روسای جمهور از توییتر بر سیاستگذاری یا مدیریت بحران‌ها اثر داشته؟
باید همینطور باشد اما کمتر صورت گرفته. در دولت آقای روحانی، سال ۹۸، یادم هست سیلی آمده بود و ایشان خیلی کند واکنش نشان داد. اصلا حضور ایشان در فضای افکار عمومی احساس نمی‌شد. از نظر رسانه‌ای خاطرم هست که همه در توییتر می‌گفتند پس آقای روحانی کجاست؟! یا مثلا در زمان بحران کرونا جلسات منظمی تشکیل می‌شود و آقای روحانی هم اگر حرفی داشت همانجا می‌زد منتهی شاید اگر در شبکه های اجتماعی هم حضور داشت بیشتر مطلوب مخاطبین شبکه‌های اجتماعی بود.
اینکه روسای جمهور چقدر خوب استفاده کرده‌اند را می‌شود مورد به مورد بررسی کرد. معمولا اینطور است که این‌ها در دوران انتخابات خوب استفاده می‌کنند. توئیت‌های آقای روحانی، پزشکیان و مرحوم رئیسی در دوران انتخابات خیلی خوب بودند.
فاصله‌ی رئیس‌جمهور و ادمین حساب توئیترش
بعد از انتخابات رویه عوض می‌شود. پروتکل‌هایی دارند که دیگر به همان خوبی عمل نمی‌کنند. من حس می‌کنم هیچ کدام از روسای جمهور هم خودشان توییت نمی‌زند و این امر را یک تیم اداره می‌کرده! این ایرادی ندارد اما بنظر می‌آید آن ادمین با رئیس جمهور فاصله دارد و به واسطه عمل می‌کند. بنظر رابطه‌ی مستمری وجود ندارد که برنامه و استراتژی بلندمدتی هم وجود داشته باشد. در واقع هیچکدام از روسای جمهور تیم حرفه‌ای نداشته‌اند.
توئیتر چیزی جدا از روابط عمومی نیست
انصاف نیوز: استفاده رئیس‌جمهورها از توئیتر غیرحرفه‌ای نیست؟ بهتر نیست این کارها را به روابط عمومی‌ها بسپارند؟
توئیتر چیزی جدا از روابط عمومی نیست. توییتر بخشی از رسانه‌ست. باید به این خاصیت توییتر توجه کرد: توییتر رسانه‌ترین رسانه‌ست. هیچ ابزار رسانه‌ای دیگری در دنیا نمی‌تواند به سرعت توییتر پیامی را منتقل کند.
خب وقتی رسانه‌ترین رسانه‌ست مگر می‌شود آن را چیزی جدای از روابط عمومی دانست؟! حالا اگر روابط عمومی سنتی هنوز خود را تطبیق نداده این دیگر ایراد آن روابط عمومی‌ست!
انصاف نیوز: توییتی که تأثیر سیاسی یا اجتماعی جدی داشته را به یاد دارید؟ چه واکنش‌هایی در پی داشت؟
من یک مثال خارجی می‌زنم. در دوران فشار حداکثری بعد از اینکه ایران پهپاد آمریکایی را زد و تهدید کرد که در پاسخ به شهادت سردار سلیمانی واکنشی انجام خواهد داد، آمریکا تهدید کرد که چندین سایت فرهنگی ایران را مورد هدف قرار خواهد داد.
این توییت ترامپ در دنیا جنجال به پا کرد. همین تهدید مسئله را از موضوع بین آمریکا و ایران خارج کرد. یونیسف، سازمان ملل و… این توییت ضدفرهنگی و ضدبشری را محکوم کردند. این مثالی از توییتی‌ست که رهبر یک کشور ممکن است بزند و واکنش جهانی را در پی داشته باشد.
کنشگری سال ۹۲ حسن روحانی بهترین بود
انصاف نیوز: آقای پزشکیان تا به حال چطور استفاده کرده؟
استفاده‌ی آقای پزشکیان در دوران انتخابات بد نبود و شاید هم سطح مرحوم رئیسی در همین دوران بود. آقای روحانی به خصوص در سال ۹۲ با اختلاف بهتر بود. البته اکانت‌های آقای روحانی در توییتر دو اکانت بود. به نظر خیلی هم هماهنگ نبودند ولی به هر حال مجموع این دو اکانت عملکردشان خیلی خوب بود.
آسترکی: توییتر پزشکیان ضعیف و کم‌مایه‌ست
بعد از انتخابات روسای جمهور خیلی ضعیف عمل می‌کنند. آقای پزشکیان در توییترش خیلی ضعیف و کم‌مایه‌ست. آنچه در توییتر ایشان منتشر می‌شود معمولا خبر دست اول نیست و مشخص است که نظر شخص رئیس جمهور نیست. فکر نمی‌کنم توییت‌های زیادی باشد که شخص آقای پزشکیان خواسته باشد آن توییت منتشر شود.
به مرور این ضعف در کنار ضعف ادمین که استراتژی مشخصی ندارد خود را نشان می دهد. آقای پزشکیان نتوانسته با توییتر هیجانی ایجاد کند. پزشکیان بعنوان رئیس جمهوری که مردم از سر نیازِ به امیدوار شدن در یک مقطع بد به او رای دادند تا به حال نتوانسته هیجانی در حساب توییتر خود ایجاد کند.
موضوعاتی که توییتر پزشکیان در آن‌ها مورد خطاب قرار می‌گیرد اصلا به او منتقل نمی‌شود
ایراد دیگری که در مورد توییتر آقای پرشکیان وجود دارد و در مورد مرحوم رئیسی و آقای روحانی کمتر وجود داشت این است که شخص ایشان به موضوع گفتگوی مخاطبین در توییترش اهمیتی نمی‌دهد. بنظر اصلا توسط تیم رسانه‌ای به ایشان منتقل نمی‌شود و آماری داده نمی‌شود.
من موضوعی را می‌دانم که ده‌ها نفر اکانت آقای پزشکیان را مورد خطاب قرار داده‌اند اما اصلا موضوع به ایشان منتقل نشده بود! بعد در جلسه‌ای که افراد آن حوزه حضور داشته‌اند موضوع را به ایشان منتقل کرده و مشخص شده که ایشان کاملااز آنچه جامعه نسبت به آن شکایت داشته بی‌اطلاع بوده.
این اتفاق خیلی بد است چون رسانه اجتماعی اصلا محل گفتگوست یعنی شما نمی‌توانی به دید اینکه یک حرفی بزنی و بروی و تریبون یکطرفه مانند رادیو داشته باشی رفتار کنی! شما همین که در یک رسانه اجتماعی اکانتی را ایجاد می‌کنی یعنی هم می‌شنوی و هم حرف می‌زنی. البته اکانت آقای پزشکیان در حرف زدن هم خیلی حرفه‌ای نیست و فاقد استراتژی‌ست.
ترامپ بازی‌سازی می‌کند
انصاف نیوز: ترامپ چطور؟
ترامپ بازیگر این جنجال‌هاست. بازی‌سازی می‌کند. بسیاری اوقات مخاطب‌ها ممکن است فکر کنند چرند می‌گوید اما بخشی از بازی اوست. اصلا با همین بازی معروف شده است و دور قبل بالا آمد. به هر ترتیب این روش برای ترامپ کار کرده. البته دلیل نمی‌شود همین روش را برای بقیه هم تجویز کنیم.
ظریف و آذری‌جهرمی هم از توییتر خوب استفاده می‌کردند
انصاف نیوز: بین روسای جمهور ایرانی یا شخصیت‌های سیاسی ایران کدام یک استفاده بهتری از شبکه‌های اجتماعی داشته‌اند؟ لطفا مثال بزنید؟
از دوره‌ی قبل انتخابات که بگذریم در مورد هر سه رئیس جمهور اخیر، من عملکرد هیچکدام را در رسانه‌های اجتماعی و به خصوص توییتر مطلوب نمی‌بینم.
اما در میان شخصیت‌های ایرانی افراد زیادی خوب استفاده کرده‌اند. مثلا در دولت آقای روحانی، آقای ظریف و آقای آذری جهرمی در توییتر بسیار خوب عمل کردند. در موضوعات حساس بین المللی بود آقای ظریف بسیار خوب می‌توانست پیام خودش را مخابره کند. این را فارغ از جهت سیاسی ایشان می‌گویم.
آقای آذری جهرمی هم در موضوعاتی خاص که حساسیت داشتند بسیار خوب توئیت می‌زد. هم آقای ظریف و هم آقای آذری جهرمی بارها پیش آمد که موج ایجاد می‌کردند. در دولت مرحوم رئیسی فکر می‌کنم آقای ضرغامی به نسبت از توییتر خوب استفاده می‌کرد. البته در حد آقای جهرمی و ظریف نبود ولی خوب استفاده می‌کردند.
عراقچی از طریف تقلید نمی‌کند
در دولت فعلی شخص مطرح فکر می‌کنم آقای عراقچی باشد. بنظرم خیلی خوب از فضای توییتر استفاده می‌کنند. نکته‌ای که در مورد آقای عراقچی چیزی که به نظرم جذاب آمد این است که ایشان هر چند در سمتی‌ست که قبلا آقای ظریف در آن حضور داشته ولی استفاده‌اش از توییتر تقلیدی از ظریف نیست. خیلی اصالت دارد. بازی‌سازی خودش را انجام می‌دهد. رویکرد و ادبیات خودش را دارد.
آقای صالحی، وزیر ارشاد، بنظرم خیلی استفاده سنتی‌ای دارند. استفاده‌شان مثل روابط عمومی‌ست. البته یکی، دو بار دیده‌ام که درست استفاده کرده‌اند و حرف نابی زده‌اند که در رسانه‌ها هم مطرح شده. بعد از آقای عراقچی می‌توان به آقای صالحی اشاره کرد.
آقای جابری انصاری وقتی مدیرعامل ایرنا نشده بود در توییتر فعالیت چشمگیری داشت بخصوص بعد از ۷ اکتبر ولی از زمان حضور در ایرنا توییترشان کم فروغ شده.
پاد را در توئیتر راه‌اندازی کنید
انصاف نیوز: نکته‌ی دیگری دارید؟
اقدامی که آقای نوروزپور و معزی در تیم رسانه‌ای آقای روحانی انجام دادند و پاد را در توییتر راه‌اندازی کردند اقدام بسیار خوبی بود. اصولا شرایط پاد در دولت روحانی از هر دو دولت بعد بهتر بود.
در دولت آقای پزشکیان پایگاه‌هایی مثل برای ایران و بعضی کابران شاخص رسانه‌ای فعالند اما بنظرم خود اکانت رئیس جمهور باید کار اصلی را انجام دهد. سایرین نمی‌توانند این نقش را به خوبی ایفا کنند و ایفا هم نکرده‌اند. شاید حتی بحث‌هایی مطرح شود که مورد پسند رئیس جمهور نباشند.
امیدورام در این رویه تجدیدنظر شود چون رسانه و روابط عمومی خوب فقط برای خوب شدن حال مالک صاحب آن رسانه نیست بلکه وسیله‌ای برای تقویت ارتباط بین شهروندان و حاکمیت است. از سمت دیگر هم زیانش فقط به رئیس جمهور نمی‌رسد زیانش به جامعه و و رابطه‌اش با حاکمیت هم می‌رسد.
امیدوارم تیم پزشکیان در رویه‌شان در شبکه‌های مجازی تجدید نظر کنند
امیدوارم تیم آقای پزشکیان تجدیدنظر جدی در مورد راهبرد، سیاستگذاری، تعریف پروتکل‌های فعالیت، بحث‌های واکنش سریع و مسائل این چنین داشته باشند. حیف است که رئیس جمهوری با رای اکثریت مردم، بعد انتخابات حتی یک بار هم نتوانسته در توییتر جامعه‌ی رای خود را تهییج کند.
انتهای پیام
