سفره چند هزار میلیاردی مخابرات | محمدرضا نیکوکلام
محمدرضا نیکوکلام در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز با عنوان «سفره چند هزار میلیاردی مخابرات» نوشت:
از زمان واگذاری مخابرات نوعی انحصار نانوشته در صنعت مخابرات ایران پدید آمد که حاصل نگاه خاص به این صنعت مهم و حیاتی کشور بود.
البته مدیران شرکت مخابرات گاه و بیگاه چنین انحصاری را مردود اعلام می‌کردند و با آغوش باز پذیرای حضور بخش خصوصی در این حوزه می‌شدند ولی در واقعیت اتفاق خاصی نمی‌افتاد.
به تازگی در اواخر مهرماه سال جاری، جناب ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات قول عدم انحصار در حوزه فیبر نوری داده است. همچنین آقای محمدجعفرپور مدیرعامل شرکت مخابرات ایران از تغییر رویکردها و همراهی این شرکت در پروژه سوآپ فیبر نوری سخنرانی و مصاحبه‌های متعددی داشته‌اند.
حال کمی وارد جزئیات شده و جوانب فنی و اقتصادی حوزه مخابرات را بررسی کنیم.
در نگاه کلی می‌توان پروژه‌های مخابرات را به دو دسته اصلی سخت‌افزار و نرم‌افزار تقسیم کرد.
در حوزه سخت‌افزار با کابل‌های مسی، کابل‌های فیبر نوری و دستگاه‌های مخابراتی مانند OLT سر و کار داریم.
و در حوزه نرم‌افزار، با دو سرویس مهم مخابراتی به نام تلفن و اینترنت مواجه هستیم و نیز با سرویس‌های ارزش‌افزوده‌ی دیگری سروکار داریم. این سرویس‌های ارزش‌افزوده بسیار زیاد و متنوع هستند ولی در سایه انحصار مخابرات تاکنون فراگیر نشده‌اند.
اگرچه شرکت مخابرات ایران تصمیم گرفته تا از سفره پنج میلیارد دلاری پروژه فیبر نوری در کشور، شرکت‌های خصوصی را نیز بهره‌مند سازد ولی توجه به دو نکته حائز اهمیت است.
یک، شرکت‌های محدودی قادر به فعالیت در پروژه اجرا و توسعه فیبر نوری کشور هستند.
دو، حوزه سرویس و خدمات به‌ویژه در زمینه سرویس‌های ارزش‌افزوده که پتانسیل سودآوری به مراتب فراتر از کابل‌کشی دارد، همچنان در هاله‌ای از ابهام است.
به بیان خیلی ساده، مخابرات ایران به بهانه‌های امنیتی اجازه دسترسی فعالان بخش خصوصی را به دستگاه مهم مخابراتی به نام OLT نمی‌دهد. و همین عدم دسترسی سرمنشأ انحصار می‌شود.
بدین صورت که اگر شرکت‌های بیمه‌ای بخواهند مانند بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا از سیستم پایش سلامت بر بستر فیبر نوری برای تعیین حق بیمه استفاده کنند، نمی‌توانند مستقیماً سراغ مشتریان بروند و در همان ابتدای امر به سد مخابرات برخورد می‌کنند.
یا اگر شرکت‌های توزیع برق، آب و فاضلاب و شرکت گاز بخواهند از سیستم‌های پایش و مصرف انرژی به‌منظور صرفه‌جویی و اعطای مشوق‌های انرژی بر بستر فیبر نوری استفاده کنند، نمی‌توانند مستقیم با مردم در تماس باشند و باید در همان ابتدای امر با مخابرات به توافق دست یابند.
و حتی در لایه‌های پایین‌تر، این انحصار نانوشته‌ی مخابرات بر دستگاه‌های OLT باعث شده تا گزک دست کارشناسان و تکنسین‌های همان شرکت مخابرات برای ماهیگیری از آب گل‌آلود بدهد.
و می‌بینیم که اغلب نیروهای فنی مخابرات در حوزه فیبر نوری، خودشان بنگاه‌دار شده‌اند و با ایجاد شرکت یا گروه‌های خصوصی کاری، و با سوار شدن بر بهانه‌ی امنیت خطوط مخابراتی، گوی رقابت را از شرکت‌های خصوصی کوچک ربوده‌اند و اجازه حضور دیگران در نگهداری و توسعه زیرساخت منازل و برج‌های مسکونی و تجاری را نمی‌دهند.
بدین شیوه، شاهد انواع و اقسام انحصارها چه در اجرا و توسعه زیرساخت مخابراتی و چه در تأمین و نگهداری زیرساخت می‌باشیم و فراتر از این‌ها، مخابرات ایران تبدیل به یک سرعت‌گیر در راه پیشرفت و توسعه خدمات روز دنیا شده است. توسعه‌ای که بدون حضور فعال بخش خصوصی به دور از دردسرهای عملیاتی محقق نخواهد شد.
جان کلام اینکه از ارگان‌های دولتی و بانک‌ها و بیمه‌ها و بیمارستان‌ها گرفته تا شرکت‌های فنی مهندسی و کمپانی‌های تبلیغاتی و تولید محتوا همگی می‌توانند از بستر فیبر نوری برای ارائه خدمات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری بهره گیرند و به چرخه اقتصاد مملکت رونق بخشند به شرطی که شرکت مخابرات ایران دستخوش تغییر و تحول اساسی در نگاه مدیریتی و در لایه‌های فنی مهندسی شود.
انتهای پیام
