ترامپ و برجام، ما و ترامپ
«علی شکوهی» در یادداشتی در روزنامه ی اعتماد با عنوان «ترامپ و برجام، ما و ترامپ» نوشت:
✅ در کشوری مانند امریکا که دارای نظام سیاسی باثبات است و منافع جریان‌های داخلی به شکلی روشن تعریف شده و همه احزاب سیاسی این کشور منافع ابرقدرتی آن را پاس می‌دارند، آمد و رفت سیاستمدارانی حتی در رده رییس‌جمهوری قاعدتا نباید در جهت‌گیری کلان این کشور در قبال موضوعات گوناگون تاثیر داشته باشد اما واقعیت این است که تاثیر دارد و همین امر انتخابات امریکا را برای همه کشورها پراهمیت کرده است. درباره تفاوت سیاست‌های دو حزب سیاسی حاکم بر امریکا در قبال ایران در طی سال‌های مختلف مباحث گوناگونی مطرح شده است اما مواضع اوباما و ترامپ در قبال ایران می‌تواند تاحدی این تفاوت‌ها را به شکل عینی نشان دهد.
✅ اوباما یک دموکرات بود و ابرقدرتی و منافع ملی امریکا را با روش‌های مورد قبول این جریان پی می‌گرفت. ظاهرا اینگونه است که منافع حزب دموکرات با منافع جریان جنگ‌طلب این کشور در مواردی مشابه نیست و بنابراین روش‌هایی مانند مداخله نظامی و حمله به یک کشور مستقل و تشدید تعارضات میان کشورها برای فروش سلاح در نزد دموکرات‌ها خیلی مقبولیت ندارد اما اینگونه نیست که یک رییس‌جمهور دموکرات اصل پیگیری منافع ملی امریکا را نادیده بگیرد و در صورت نیاز به زور متوسل نشود. روش نرم‌تر اوباما در قیاس با روسای جمهور طرفدار حزب جمهوریخواه شاید متفاوت به نظر برسد اما گاهی همین سیاست‌ها بیشتر به نفع امریکا تمام می‌شود. روش دموکرات‌ها حساسیت جهانی ایجاد نمی‌کند و مخالفت دولت‌ها را برنمی‌انگیزد و همراهی کشورهای دیگر را به همراه دارد یعنی ایجاد ائتلاف میان دولت‌های مختلف برای همراهی با سیاست‌های امریکا را ممکن می‌کند.
✅ ایران در زمان جمهوریخواهان مناسبات خوبی با امریکا نداشتند اما قطعا این اوباما بود که کارهای نیمه‌تمام جمهوریخواهان برای تحریم و انزوای ایران را تکمیل کرد و مشکلات متعددی برای فروش نفت و بازگرداندن ارز حاصله و تعاملات بانکی با دنیا و… ایجاد کرد و به تصویب چندین قطعنامه مهم علیه ایران در شورای امنیت کمک کرد. مشاور امنیت ملی اوباما چند سال بعد از روی کار آمدن او در گزارشی درباره وضعیت ایران تاکید کرده بود که اوباما به شکلی تدریجی اما حساب‌شده سعی کرد حلقه محاصره اقتصادی علیه ایران را تنگ کند و در این زمینه از جمهوریخواهان موفق‌تر بوده است. شروع مذاکرات هسته‌ای میان ایران با ۱+۵ و تصویب برجام در دوران اوباما صورت گرفت اما امریکاییان معتقد بودند که در ازای دادن امتیازاتی به ایران، موفق شدند ساخت بمب هسته‌ای از سوی ایران را برای چند دهه منتفی کنند که از نظر امریکاییان یک دستاورد بزرگ بود.
✅ ترامپ از مقطع تبلیغات انتخاباتی اعلام کرد که با برجام مخالف است و آن را به زیان امریکا می‌داند و معتقد است امریکا با تن دادن به برجام دست به کاری احمقانه زده و ایران منزوی و محاصره شده را از انزوا و محاصره نجات داد. دموکرات‌ها معتقد بودند که محاصره ایران لزوما بر وضعیت هسته‌ای ایران تاثیر نداشته و ندارد و بنابراین دلیلی ندارد که همان سیاست را ادامه بدهیم زیرا با ایران هسته‌ای‌تر در سال‌های بعد مذاکره کردن سخت‌تر است. ترامپ این نظر را قبول ندارد و مانند همه جریان‌های تندرو و افراطی جنگ‌طلب در امریکا و اسراییل و کشورهای عربی به این نتیجه رسیده که باید بر ایران سخت گرفت و با این کشور مذاکره نکرد و توافقات موجود را هم باید بر هم زد تا دوباره امکان اعمال فشار جهانی بر ایران فراهم شود. در عین حال ترامپ اکنون با برجام هم روبه‌رو است یعنی نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد زیرا این توافق یک توافق بین‌المللی است نه دوجانبه و بر هم زدن آن راحت نیست.
✅ ترامپ درصدد است راهی را که اوباما بعد از تصویب برجام در پیش گرفته بود، ادامه دهد یعنی برخی تحریم‌ها علیه ایران را تشدید کند اما از آن مهم‌تر برای ترامپ این است که زیر بازی برجام بزند و این توافق را از دور خارج کند. البته ترامپ می‌داند که هر کشوری که آغازگر نقض رسمی برجام شود، ضرر می‌کند و در این قضیه منزوی خواهد شد و بنابراین ترامپ درصدد است با تشدید برخی تحریم‌ها علیه ایران کاری کند که ایران خودش اقدام به خروج از توافق برجام کند تا هزینه لغو برجام هم بر دوش ایران بیفتد نه امریکا. این نکته را تعداد زیادی از کارشناسان امریکایی هم تایید می‌کنند و از نقشه ترامپ در این زمینه پرده برداشته‌اند.
✅ دکتر«شیرین هانتر»، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه جورج تاون واشنگتن اخیرا گفته است: «جریانی در داخل دولت ترامپ وجود دارد که واقعا می‌خواهد ایران را تحریک و وادار به خروج از برجام کند. به نظر من درخواست بازرسی از مراکز نظامی ایران اقدام تحریک‌آمیزی از جانب واشنگتن خواهد بود تا ایران را به انجام یا ابراز امری وادار کند که دولت ترامپ در نظر دارد بتواند برجام را لغو کند».
✅ «جیم دین»، سردبیر نشریه وترنزتودی هم در این زمینه گفته است: «مقامات امریکا به ویژه جمهوریخواهان با وضع تحریم‌های جدید علیه ایران به دنبال خشمگین کردن مقامات ایران برای وادار کردن آنها به خروج از برجام هستند. آنهایی که درکنگره هستند، قطعا می‌دانند که اعمال این تحریم‌ها نقض برجام است اما هیجان دارند که با استفاده از تحریم‌های جدید، بار دیگر این توافق هسته‌ای را از بین ببرند».
✅ این رویکرد ترامپ دیگر پنهان نیست و همه تحلیلگران داخلی و خارجی حامی برجام همین تحلیل را از رفتار امریکای ترامپ دارند. آنان معتقدند ایران در این مقطع باید خویشتنداری کند تا مواضع ترامپ برای کشورهای دیگر هم روشن شود. ایجاد اتحاد میان اسراییل و اعراب علیه ایران و تحریک نظامی ایران در خلیج فارس و ایجاد محدودیت برای اتباع ایرانی در سفر به امریکا و دیگر اقدامات این کشور را هم باید در همان راستای عصبانی کردن ایران تحلیل کرد.
انتهای پیام
