«گروسی» در راه تهران
آرمان ملی نوشت :هفته گذشته هیاتی از بازرسان آژانس به سرپرستی ماسیمو آپارو، معاون پادمانی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران آمد و با کارشناسان و مقامات سازمان انرژی اتمی بر سر حلوفصل مسائل باقیمانده و اختلافات میان دوطرف برای رسیدن به یک راهکار مرضیالطرفین گفتوگو کردند. بهروز کمالوندی، سخنگو و معاون امور بینالملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی ایران روز دوشنبه ضمن تایید خبر سفر رافائل گروسی به تهران در روزهای آینده گفت: در روزهای گذشته گفتوگوهای سازنده و امیدوارکنندهای با هیات آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ریاست «ماسیمو آپارو»، معاون پادمانی آژانس داشتیم و بر همین اساس آقای اسلامی، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران بهطور رسمی از آقای «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس دعوت کرد تا به ایران سفر کند. بهنظر میآید نتایج این دور از مذاکرات آن قدر موفقیتآمیز بوده است که بالاخره محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی بهطور رسمی از مدیرکل آژانس برای سفر به تهران دعوت کرده است. تایید و استقبال از سفر مدیرکل به تهران از آن جهت است که احتمالا هیاتهای فنی و کارشناسی راهکاری برای نهاییکردن مذاکرات و رفع اختلافات بهدست آوردهاند. با این حال، برای اولینبار نیست که مذاکراتی از این دست انجام میشود و مدیرکل آژانس هم به تهران میآید اما اختلافات بهجای خود باقی میماند. باید منتظر ماند و دید که این بار در شرایطی که فضای همکاریهای فنی و سیاسی میان ایران و آژانس و نیز ایران و کشورهای عضو گروه برجام هر روز تند و تیرهتر میشود، چه نتیجهای رقم میخورد. اگر سوالات آژانس پاسخ داده شود، قطعا یکی از گرههای کور در رابطه با تعاملات ایران و آژانس و بهویژه در روند مذاکرات احیای برجام باز خواهد شد و بهطور قطع طرفها به احیای برجام نزدیک میشوند. ایسنا نوشت: «البته حلوفصل سوالات میان ایران و آژانس شاید آغازکننده دور جدید مذاکرات هستهای و برجامی باشد اما تکمیلکننده راه نیست و مسیر احیای برجام به عناصر دیگری برای تحقق نیاز دارد. ایران قبلا به سوالات آژانس پاسخ داده است اما مساله این است که از نگاه آژانس این پاسخها قانعکننده نبوده است. مذاکرات فعلی میان ایران و آژانس برای این است که دوطرف به یک مدالیته جدید برای رفع ابهامات و سوالات برسند که بهطور عملی و قانعکننده طوری که هر دوطرف از آن راضی باشند، به سوالات پاسخ داده شود. سوالات آژانس از ایران جزو پیام دی(PMD) که در سال ۲۰۱۵ در جریان توافق برجام مطرح و حل و فصل شد، نیست. این سه، چهار سوال مربوط به مسائلی هستند که در ۲۰۱۹ آژانس آنها را اعلام کرد. سه مکانی که آژانس میگوید: آلوده به اورانیوم بوده و همچنان بعد از بارها دریافت پاسخ از سوی ایران مدعی است که ایران «پاسخ رضایتبخش» درباره آنها نداده، در ورامین، تورقوزآباد و مریوان در استان کردستان قرار دارد..
نقش اختلافات در ارتباط دوطرف
روابط ایران و آژانس در یکسال گذشته متاثر از اختلافنظر دوطرف بر سر سوالات پادمانی آژانس از ایران تا حدی متشنج بوده است که در نبود مذاکرات برجامی و تعلیق آن این شرایط هر روز بیشتر و بیشتر تشدید شد. اخیرا نیز بر سر موضوع غنیسازی ۸۴ درصدی که برخی رسانههای غربی به نقل از منابع غیررسمی ادعا کردند و نیز موضوع تغییر وضعیت زیرساختها برای غنیسازی در تاسیسات فردو، تعاملات دوطرف متشنجتر شد. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در رابطه با موضوع تغییر وضعیت غنیسازی در سایت فردو گفته است: بهنظر میرسد بازرسان اشتباه کردهاند. پس از اینکه بازرسان به اینجا آمدند و بازرسی دوباره انجام دادند و ارائه توضیحات از طرف ما، بازرس به وین اعلام کرد ایران تغییری در زیرساختهای غنیسازی ایجاد نکرده است. هنگامیکه ما برای شفافسازی توضیحات لازم را ارائه کردیم، لازم نبود که گزارشی ارائه شود. متاسفانه آژانس گزارشی ارائه کرد که مایه سوءاستفاده سیاسی شد بهطوریکه دو یا سه روز پس از این گزارش، سه کشور اروپایی و آمریکا بیانیهای علیه ایران منتشر کردند؛ در حالیکه هیچ نقضی صورت نگرفته است. سرعت این کشورها در انتشار بیانیه نشان داد که از پیش بهدنبال انتشار آن بودهاند. آنها در این نمایش خود بسیار شتابزده عمل کردند.
جعفر قناد باشی در این روزنامه نوشت:
سفر دبیرکل آژانس به تهران در رسانههای مختلف به گونهای بازتاب داده میشود که این سفر میتواند گرهگشا باشد. حال اینکه اگر سفر آقای گروسی به تهران در حل و فصل مسائل هستهای و رفع نیازهایی که وجود دارد، بینقش بوده است اما این سفر به عنوان تحرکی که میتواند هرگونه توقف مذاکرات را تکذیب کند، از اهمیت برخوردار است. آنچه در عرصه گفتوگوهای مستقیم و غیر مسقیم در ارتباط با پروندههای هستهای اعلام میشود را، علنی کند. البته چنن سفرهایی در مورد وظایف آژانس اعم از مرحله نظارت، نصب دوربینها و تنظیم سفر بازرسان و… مهم است. همچنین مسائلی که باید در شورای حکام مورد بررسی قرار گیرد میتواند در این سفر مورد بحث و بررسی قرار گیرد. البته اخیرا چند سوال در بین ایران و آژانس و غربیها بیش از سایر مسائل رسانهای شده است یکی اینکه آمریکاییها به دروغ و با ایجاد جو رسانهای ایران را به غنیسازی فراتر از حد اعلامی متهم کردهاند که تهران آن را تکذیب کرده است. البته آنها برای ادعای خود به برخی مشاهدات بازرسان اشاره دارند از این منظر لازم است که گروسی خود به تهران آمده و در جریان مسائل قرار گیرد و در تهران در ارتباط با عدم انحراف ایران گزارش دهد. از سوی دیگر تحرکاتی در مورد مذاکرات برجامی دیده میشود. عراقیها، عمانیها و برخی کشورهای دیگر اخباری را در این ارتباط منتشر میکنند که البته برخی از این اخبار از سوی آمریکاییها تکذیب میشود اما جریان آهسته و ادامه دارد مستقیم و غیر مستقیم آنگونه که باید در فضای جامعه اثر نگذاشته است و اگر گروسی به تهران بیاید ایران میتواند از این سفر مبنی بر ادامهدار بودن مذاکرات و اراده برای به نتیجه رسیدن برجام از سوی ایران، استفاده کند. زمانی که دبیرکل آژانس به تهران بیاید بسیاری از پروندههایی که در بین ایران و آژانس است مطرح خواهد شد و گامهایی برای بسته شدن این پروندهها برداشته میشود. ایران مسائل مختلفی با آژانس دارد که باید تلاش کرد برخی از آنها حل شود اما این نکته نیز قابل ذکر است که دبیرکل آژانس شخصا فردی تصمیمگیر نیست و مسائل مختلف در آژانس با حضور تمامی اعضا مورد بررسی قرار میگیرد. با این وجود میتوان از ظرفیت حضور گروسی در تهران به منظور بازگشت به برجام استفاده کرد.
انتهای پیام
