فقط هفت «ژن خوب» در بین ۹۲۲ برنده جوایز نوبل!

در فهرست ۹۲۲ برنده جوایز نوبل که از حدود ۱۱۶ سال پیش هر ساله اعطا شده، تنها هفت نفر حضور دارند که پدر یا مادرشان نیز موفق به دریافت این جایزه شده اند که نشان می دهد لااقل در عالی ترین سطح علمی دنیا، ژنتیک کمک چندانی به موفقیت افراد نمی کند.

به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران با احتساب برندگان جوایز نوبل معرفی شده در سال ۲۰۱۷ – به جز نوبل اقتصاد امسال – از سال ۱۹۰۱ تا ۲۰۱۷، جوایز نوبل ۵۸۴ بار به ۹۲۲ برنده اعطا شده که با احتساب انگشت شماری از برندگان که بیش از یک بار برنده این جایزه شده اند در مجموع ۸۹۱ نفر و ۲۴ سازمان مختلف موفق به دریافت جایزه نوبل شده اند.

فهرست تمام برندگان نوبل

نکته جالب توجه این که در بین برگزیدگان جوایز نوبل تنها نام ۴۹ زن به چشم می‌خورد که در بین آنها ماری کوری، دوبار – یکی در سال ۱۹۰۳ در رشته فیزیک و بار دیگر در سال ۱۹۱۱ در رشته شیمی – برنده جایزه نوبل شده و در واقع ۴۸ زن در فاصله سالهای ۱۹۰۱ تا ۲۰۱۷ برنده جوایز نوبل شده اند. البته بسیاری از زنان برنده نوبل خصوصا در سال های اخیر، برندگان جوایز نوبل صلح و ادبیات هستند و تعداد زنان دانشمند برنده این جایزه در رشته پزشکی ۱۳ نفر در شیمی پنج نفر و در فیزیک دو نفر است.

فهرست زنان برنده جایزه نوبل

تعداد جوایز نوبل اعطا شده به زنان از سال ۱۹۰۱ تاکنون

مسن‌ترین برنده جایزه نوبل، لئونید هارویکز، استاد فقید دانشگاه مینوسیتای آمریکاست که در ۹۰ سالگی جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۰۷ را دریافت کرد. در مقابل، جوانترین برنده جایزه نوبل، ملاله یوسف زای است که در سال ۲۰۱۴ در ۱۷ سالگی برنده جایزه صلح نوبل شد. رتبه دوم جوانترین برندگان جایزه نوبل هم در اختیار «لاورنس براگ» است که در ۲۵ سالگی به همراه پدرش جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۱۵ را دریافت کرد.

جایزه نوبل امروزه صرف نظر از ارزش نقدی آن به عنوان یکی از بزرگترین و افتخار آمیزترین جوایز جهانی مطرح است با این حال دو نفر از برگزیدگان جایزه نوبل از دریافت این جایزه خودداری کرده‌اند.

یکی از آنها «ژان پل سارتر» است که در سال ۱۹۶۴ از دریافت جایزه نوبل ادبیات خودداری کرد. وی اصولا از دریافت چنین عناوین رسمی امتناع داشت.

Le Duc Tho نیز که در سال ۱۹۷۳ به همراه «هنری کسینجر» به دلیل تلاش برای برقراری صلح برنده جایزه ویتنام نوبل صلح شد از دریافت این جایزه خودداری کرد.

این دو نفر به دلیل نقشی که در مذاکره برای برقراری صلح در ویتنام داشتند به عنوان برنده جایزه صلح نوبل معرفی شدند که Le Duc Tho گفت به دلیل وضعیت خاص ویتنام در شرایطی نیست که بتواند این جایزه را بپذیرد.

علاوه بر دو نفری که به خواست خود از پذیرفتن جایزه نوبل سرباز زدند چهار برنده جایزه نوبل هم با فشار دولت‌های خود ناچار به رد این جایزه شدند.

«ریچارد کوهن»، «آدولف باتنانت» و «گرهارد دومگ» سه برنده آلمانی جایزه نوبل بودند که از سوی هیلتر از دریافت جوایز خود منع شدند؛ البته هر سه آنها بعدها دیپلم و مدال نوبل را دریافت کردند که ارزش آنها به هر حال به اندازه جایزه نوبل نیست.

«بوریس پاسترناک» برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۵۸ هم ابتدا جایزه را پذیرفت اما با فشار دولتمردان شوروی از دریافت آن خودداری کرد.

در مقابل شش نفری که جایزه نوبل خود را دریافت نکردند شش برنده نوبل بیش از یک جایزه دریافت کرده‌اند.

کمیته جهانی صلیب سرخ سه بار در سال‌های ۱۹۱۷، ۱۹۴۴ و ۱۹۶۳ به عنوان برنده جایزه صلح نوبل معرفی شد. البته پیش از آن، بنیانگذار صلیب سرخ جهانی ـ هنری دونانت ـ هم در سال ۱۹۰۱ جایزه صلح نوبل را دریافت کرده بود .

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل هم در سال‌های ۱۹۵۴ و ۱۹۸۱ دوبار برنده جایزه صلح نوبل شد.

«جی باردین» فیزیکدان برجسته در سال‌های ۱۹۵۶ و ۱۹۷۲ دوبار برنده جایزه نوبل فیزیک شد و «اف. سنگر» نیز دوبار در سال‌های ۱۹۵۸ و ۱۹۸۰ موفق به دریافت جایزه نوبل شیمی شد.

«ماری کوری» دانشمند برجسته هم یک بار در سال ۱۹۰۳ در رشته فیزیک و بار دیگر در سال ۱۹۱۱ در رشته شیمی جایزه نوبل را دریافت کرد. البته «لوییس پائولینگ» تنها فردی است که تاکنون در دو زمینه کاملا متفاوت برنده جایزه نوبل شناخته شده است.

وی در سال ۱۹۵۴ جایزه نوبل شیمی و در ۱۹۶۲ جایزه نوبل صلح را دریافت کرد.

نکته دیگری که شاید درباره برندگان جایزه نوبل خالی از لطف نباشد، برندگان خانوادگی این جایزه است که نمونه شاخص این خانواده‌ها کوری‌ها هستند؛ علاوه بر «ماری کوری» که دوبار برنده جایزه نوبل شد، همسرش ـ پیرکوری‌ ـ، دختر آنها «ایرن» و دامادشان «فردریک بولیوت» هم موفق به دریافت این جایزه شدند.

می بریت و ادوارد موزر، برندگان نوبل پزشکی ۲۰۱۴

آلوا و گونار «میردال» و گرتن و کارل « کری» و می بریت و ادوارد «موزر» سه زوج دیگری بودند که هر دو همسر برنده جایزه نوبل شده‌اند.

ویلیام و لورنس «برگ»، Niels و Aage.n «بوهر»، هانس و چیپین اولف «ون ایولر»، مان و کی. ام «سیگباهن»، آرتور و راجر دی «کورنبرگ» و جی.جی و جرج پگت «تامسون» نیز شش پدر و پسری هستند که تاکنون موفق به دریافت جایزه نوبل شده‌اند.

علاوه بر آنها جین و نیکولاس «تینبرگن» هم تنها برادران برنده جایزه نوبل هستند.

آلفرد نوبل در ۲۲ نوامبر ۱۸۹۵ آخرین وصیت خود را که اختصاص اموال و ماترک خود به اعطای مجموعه جوایزی در رشته‌های شیمی، فیزیک، فیزیولوژی یا پزشکی و صلح بود را مطرح کرد.

در سال ۱۹۶۸ بانک مرکزی سوئد(Sveriges Riksbank) «جایزه Sveriges Riksbank در علوم اقتصادی» را به یادبود آلفرد نوبل پایه‌گذاری کرد.

انتهای پیام