راه ورود زنان به کابینه چیست؟
وقایع اتفاقیه نوشت: روز گذشته، نخستین کنگره مجمع زنان اصلاح‌طلب، با حضور محمدرضا عارف و شهیندخت مولاوردی برگزار شد تا در این جلسه، عارف به ارائه راهکاری بپردازد که ضرورت حضور زنان در سِمت وزیر را به‌عنوان یک مطالبه جدی عمومی از سوی حسن روحانی، بیش‌ازپیش عملی کند. حضور زنان در کابینه مسئله تازه‌ای نیست اما در یکی دو هفته اخیر، یکی از داغ‌ترین مباحث حوزه سیاسی کشور به‌ویژه بعد از اعلام پیروزی رئیس دولت تدبیر و امید، در انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری بوده است.
حالا رئیس فراکسیون اصلاح‌طلبان مجلس می‌گوید: نزدیکی زنان اصول‌گرا و اصلاح‌طلب، راه ورود زنان به کابینه است. او پیشنهاد داد زنان دو جریان سیاسی به هم نزدیک شوند و دراین‌باره با مشورت به چاره‌جویی بپردازند. شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان رئیس‌جمهوری نیز، پیش از اعلام اسامی وزرای پیشنهادی دولت، در این رابطه گفته بود: «من معتقدم مرحله بحرانی، بدو تشکیل دولت بود و در همان دوران به رئیس‌جمهوری حق دادم که امور را به با‌تجربه‌تر‌ها بسپارد اما وقتی ما از آن مرحله بحرانی عبور کردیم، در بسیاری از عرصه‌ها از اقتصاد گرفته تا مباحث اجتماعی و سیاست خارجی، دارای ثبات هستیم، زمان آن فرا‌رسیده که به زنان فرصت دهیم تا در سطوح عالی مدیریتی، قابلیت‌های خود را نشان دهند؛ در شرایط فعلی، استفاده‌نکردن از ظرفیت زنان در کابینه دیگر قابل دفاع نیست. به اعتقاد من، مقدمات و شرایط لازم برای تحقق وعده‌های ایشان فراهم شده و یکی از وعده‌هایشان هم اتفاقا همین بوده است.» نمایندگان زن نیز برای پیگیری این مطالبه عمومی، تلاش وافری را در مجلس آغاز کرده و با برگزاری جلسات متعدد و حتی تهیه نامه‌ای برای درخواست از رئیس‌جمهوری که ۱۵۷ نفر از نمایندگان آن را امضا کرده بودند، عزم جدی برای تحقق این مهم را در دستورکار خود قرار داده بودند. در پایان هفته گذشته نیز، این موضوع در نخستین کنگره مجمع زنان اصلاح‌طلب مورد بررسی قرار گرفت.
حضور زنان در پست وزارت، مهم‌تر از معاونت رئیس‌جمهوری است
زهرا شجاعی، دبیرکل مجمع زنان اصلاح‌طلب، در این رابطه با اشاره به اظهارنظر اخیر جهانگیری مبنی‌بر حضور زنان در ۳۰ درصد مدیریت کشور گفته: «زنان ۳۰ درصد از مدیریت کشور را برعهده ندارند بلکه قرار است این ۳۰ درصد عملیاتی شود که آن نیز نیازمند ارزیابی و برنامه دقیق و لازم است. وقتی وزارتخانه‌ای ۳۰ درصد کارکنانش، زن نیستند، نمی‌توان شعار ۳۰ درصد را داد. در جامعه ما، احساس می‌شود، حضور زنان در پست وزارت، مهم‌تر از معاونت رئیس‌جمهوری است. در پروتکل‌های اداری، معاونت رئیس‌جمهوری از وزارت بالاتر است، معاونت نیازمند کسب رأی اعتماد نیست و دست رئیس‌جمهوری را برای انتخاب باز می‌گذارد و فرصت خوبی است که باید از آن استفاده شود؛ البته زنان ما، به‌دنبال سهم‌خواهی نیستند و بر‌اساس تکلیف‌محوری، احساس مسئولیت می‌کنند.» در این کنگره، محمدرضا عارف، رئیس شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان و رئیس فراکسیون امید مجلس، راهکاری برای برون‌رفت از این مشکل ارائه داده است.
زنان باید به‌جای رقابت، با هم رفاقت و همکاری کنند
محمدرضا عارف گفته: «الان هیچ بهانه‌ای برای عدم استفاده از زنان وجود ندارد. باید چاره‌اندیشی شود که چرا هنوز نرخ مشارکت زنان کمتر است. زنان به‌جای رقابت، با هم باید رفاقت و همکاری کنند زیرا نتیجه رقابت زنانه، حذف یکدیگر بوده است و امروز زمان رقابت زنان با یکدیگر نیست بلکه مبنا باید رفاقت باشد. دنیا مجاب شده است تا برای کاهش تنش‌ها، وزیر دفاع، زن باشد اما در میان وزرای ما، زنی وجود ندارد. این همه به‌خاطر دولت نیست. باید بررسی شود که ریشه کجاست؟ البته بخشی از مشکلات هم متوجه زنان است. راهبرد جریان اصلاحات، همان افزایش مشارکت و حضور تأثیرگذار زنان است و سهمیه ۳۰ درصدی زنان در لیست‌ها نیز، بر این مبنا ایجاد شد. خوشبختانه فراکسیون زنان، فراکسیون موفقی است و در شوراها نیز، در تهران و برخی کلانشهرها حضور زنان افزایش یافته است که نقاط ضعف و قوتمان در این زمینه‌ها نیز باید شناخته شود. برخی گلایه‌ها این نیست که چرا وزرا از میان زنان نیستند بلکه این است که چرا من نیستم؛ البته این مسئله در مردان نیز وجود دارد و ۹۸ درصد گلایه‌ها و هجمه‌ها نیز به‌همین‌خاطر است. ما باید آماده انتخابات ۹۸ باشیم و تلاش کنیم، زنان در آن انتخابات، حضور و تأثیر بیشتری داشته باشند.»
روند درستی برای حضور زنان در رأس قدرت طی نشده است
پروانه سلحشوری، رئیس فراکسیون زنان در این مورد گفته بود: «سالهاست که به زنان میگویند، شما تجربه کافی برای حضور در رأس یک وزارتخانه ندارید و نخست باید ردههای مدیریتی را طی کنید. روند درستی برای حضور زنان در رأس قدرت، طی نشده است. یک نگاه کلی به سطح منطقه بیندازید، افغانستان، عراق و بسیاری از کشورهای جهان سوم نیز در کابینه دولتهایشان وزیر زن دارند اما نمیدانم چرا این موضوع در ایران حالت تابو پیدا کرده است. مشخص نیست، چرا وقتی نوبت به زنان می‌رسد، عرصه به این حد تنگ شده و موضوعاتی همچون شایسته‌سالاری مطرح می‌شود. باید به حامیان این تفکر گفت، چگونه میتوانید ثابت کنید وزرای مردی که در کابینه حضور مییابند، اصلح‌ترین گزینه موجود هستند؟ ضمن اینکه مطالبه زنان از جنس سهم‌خواهی جناحی یا سیاسی نیست؛ مطالبه به‌عنوان نیمی از اعضای جامعه است. نیمی از جامعه را به هر بهانه‌ای در حوزه قدرت وارد نکنید، درحالی‌که جایگاهی مانند وزارت، اگر به یک زن شایسته داده شود، به‌خوبی میتواند توانایی و شایستگی خود را نشان دهد. در زمان احمدی‌نژاد با تمام نقدهایی که به او و عملکردش مطرح است، از وزیر زن در کابینهاش استفاده کرد و به‌طور نسبی همه طیفهای سیاسی، عملکرد خانم دستجردی را مطلوب ارزیابی می‌کنند. ما از خواسته خود که حضور زنان در هیأت‌دولت به‌عنوان وزیر است، کوتاه نخواهیم آمد و در این راستا، همه تلاش خود را به‌کار خواهیم گرفت. اکثریت مجلس نیز حمایت خودش را، اعلام کرده و ادامه کار در دست دولت است، که به نظر می‌رسد، بهانه‌ای نیز برای عدم انتخاب وزیر زن در دستش نیست.»
بعد از ارائه لیست وزرای پیشنهادی دولت به مجلس، عدم حضور وزیر زن، در میان اسامی ۱۷ منتخب رئیس‌جمهوری برای حضور در کابینه، انتقادات بسیاری چه از سوی نمایندگان مرد و چه نمایندگان زن را به‌همراه داشت؛ تا جایی‌که پروانه مافی، عضو فراکسیون امید، در نطق میان‌دستور خود، گریزی به ترکیب کابینه زده و از بی‌توجهی دولت نسبت به حضور زنان در کابینه گلایه کرد.
زنان نه‌تنها به‌عنوان معاونان بلکه در سمت‌های مدیریتی استفاده شوند
مافی گفت: «حفظ احترام، رفتاری چندجانبه است. به این معنی که، اگر رئیس‌جمهوری سعی داشتند، تنوع سیاسی را در چینش کابینه رعایت کنند، جریان‌های مختلف سیاسی هم باید عملکردی مناسب با این رفتار داشته باشند. آن‌گونه که انتظار می‌رفت، زنان در ترکیب هیأت وزیران حضور ندارند، فراموش نمی‌کنیم، زنان ایرانی همواره با سعه صدر بالا، همراه با دولت شما (حسن روحانی) هستند. بی‌تردید ما هم از محدودیت‌های شما آگاه هستیم اما می‌خواهیم از زنان، نه‌تنها به‌عنوان معاونان،بلکه در سمت‌های مدیریتی نیز استفاده شود.»
نمایندگان مرد اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرای فعال در بهاستان نیز، بر این موضوع انتقاد کرده و از آن تحت عنوان نقطه ضعف دولت‌ها یاد کردند.
ما در دنیا برای عدم استفاده از زنان در کابینه هیچ حرفی برای گفتن نداریم
غلامعلی جعفرزاده‌ایمن‌آبادی، عضو فراکسیون مستقلین ولایی، با انتقاد شدید از عدم حضور زنان در کابینه گفت: «ما از دولت‌هایی که به آنها نقد داشتیم، عقب افتادیم. احمدی‌نژاد در دوران ریاست‌جمهوری خود از ظرفیت زنان در سطوح مدیریتی و وزارت استفاده کرد. چرا سعی می‌کنیم، همه‌چیز را به علما نسبت دهیم؟ این حرف‌ها بهانه است. خیلی از کلمه ظلم خوشم نمی‌آید ولی واقعا، ما هم‌اکنون در دنیا برای عدم استفاده از زنان در کابینه، هیچ حرفی برای گفتن نداریم؛ در دولت و مجلس ما، واقعا باید در این رابطه یک تحول اساسی ایجاد شود. آن هم در شرایطی که در دنیا، یک نسبتی از کرسی‌های مجلس را، به زنان اختصاص می‌دهند، در ایران به‌دلیل تفکرات استبدادی‌ای که وجود دارد، مردان به زنان رأی نمی‌دهند. ضمن اینکه زنان هم به همجنسانشان رأی نمی‌دهند؛ بنابراین تنها راه برون‌رفت از این مشکل، این است که به زنان کرسی‌هایی را اختصاص دهیم، یعنی بگوییم از ۲۹۰ کرسی مجلس، حدود ۷۰ کرسی را به زنان اختصاص می‌دهیم؛ به‌صورتی که، اگر به آنها رأی داده نشود، این کرسی‌ها خالی می‌ماند و به این طریق، میدان را برای ورود آنها باز کنیم. اصلاح این امر، واقعا نیاز به قانون‌گذاری داشته، ضمن اینکه باید بخشی از قانون اساسی نیز در این مورد اصلاح شود.»
فراکسیون امید نگران تحقق مطالبات مردمی است
بهرام پارسایی، سخنگوی فراکسیون امید مجلس نیز دراین‌باره گفت: «ما معتقدیم که زنان از این توانمندی برخوردار هستند که در کابینه حضوری فعال داشته باشند؛ ضمن اینکه آنها ۵۰ درصد جامعه را تشکیل می‌دهند. ممکن است معذوریت یا پیچیدگی‌هایی در این مورد در مسیر آقای روحانی قرار داشته باشد اما باز هم جا داشت حداقل یک وزیر زن در کابینه داشته باشیم.»
انتهای پیام
