رتبه‌های برتر؛ محصول تلاش یا سرمایه؟
م. اکبری، از مخاطبان انصاف نیوز، در یادداشتی نوشت:
اعلام نتایج کنکور امسال بار دیگر بحثی قدیمی را زنده کرد: عدالت آموزشی و نقش امکانات در موفقیت تحصیلی. رتبه نخست امسال، آتریتا فرهمند، دختر خانواده‌ای پزشک، از همان ابتدا در بستری رشد یافته که بهترین معلمان، منابع آموزشی، کلاس‌های خصوصی و آزمون‌های شبیه‌ساز در دسترس او بوده است. چنین شرایطی بدون تردید مسیر رسیدن به رتبه‌های برتر را هموارتر می‌سازد.
اما آیا می‌توان این دستاورد را صرفاً به «استعداد و تلاش فردی» نسبت داد؟ پاسخ منفی است. نمونه‌ای روشن از تضاد موجود را سال‌ها پیش رستگار رحمانی، دانش‌آموزی از یک روستای دورافتاده، به نمایش گذاشت؛ جوانی که بدون دسترسی به این حجم از امکانات و تنها با پشتکار فردی توانست رتبه نخست کنکور تجربی شود. اگر او را نابغه بنامیم، بی‌راه نرفته‌ایم، چرا که توانست در میدانی نابرابر با سرمایه‌داران آموزشی رقابت کند.
کنکور در ایران بیش از آنکه محک استعداد باشد، آیینه‌ای است از شکاف طبقاتی. در این رقابت، برخورداران با اتکا به سرمایه‌ی مالی و آموزشی همواره در جایگاه بالاتری قرار می‌گیرند، و محرومان هرچقدر هم بکوشند، اغلب در آغاز مسابقه بازنده‌اند. موفقیت‌های امثال آتریتا فرهمند نشان‌دهنده‌ی استعداد فردی نیست، بلکه نشانه‌ی ساختاری است که علم را به کالایی لوکس بدل کرده و آینده را به توان مالی خانواده‌ها گره زده است.
تا زمانی که عدالت آموزشی در کشور جدی گرفته نشود و دسترسی برابر به امکانات فراهم نگردد، نمی‌توان رتبه‌های برتر را تنها به تلاش فردی نسبت داد. نام‌های درخشان کنکور، بیش از آنکه نماد نبوغ باشند، یادآور بی‌عدالتی‌های عمیقی هستند که سال‌هاست بر نظام آموزشی سایه انداخته است.
انتهای پیام
