سکه و دلار گزینه‌های روی میز برخی پزشکان
لیلا مقیمی در سایت اصفهان زیبا نوشت: «زیرمیزی‌ها حالا به روی میز آمده‌اند! این روزها خیلی از پزشکان بی‌پروا و بدون هیچ هراسی به محض اینکه بیمار پا در مطب‌شان می‌گذارد، از او درخواست زیرمیزی می‌کنند.
اگر تا همین دیروز شیرینی یا زیرمیزی تنها به گرفتن پول نقد اختصاص می‌یافت، حالا اما برخی از پزشکان پای‌شان را فراتر گذاشته‌اند و از بیمار درخواست دلار یا سکه می‌کنند.
تعداد این پزشکان کم هم نیست! کافی است سری به برخی از مطب‌ها و مراکز درمانی بزنید تا با انبوهی از پزشکانی روبه‌رو شوید که برای انجام عمل‌های جراحی درخواست زیرمیزی دارند! اقدامی که بارها از سوی مسئولان وزارت بهداشت اعلام شده که تخلف است و پزشکان به هیچ وجه اجازه دریافت وجه اضافه از بیماران را ندارند.
گوش شنوایی وجود ندارد و علی‌رغم هشدارها و اخطارها برخی از پزشکان در گوشه و کنار شهر همچنان اقدام به دریافت زیرمیزی می‌کنند. آن‌ها استدلال‌های خاص خود را هم دارند؛ مثلا اینکه دستمزدی که بابت عمل‌های جراحی سنگین دریافت می‌کنند، بسیار اندک است و کفاف زندگی‌شان را نمی‌دهد.
محسن مصلحی، رئیس کانون انجمن‌های صنفی گروه پزشکی استان، پیش از این در گفت‌وگو با «اصفهان زیبا» واقعی نبودن تعرفه‌های درمانی را نیز یکی دیگر از دلایلی دانست که باعث می‌شود، پزشکان اقدام به دریافت زیرمیزی کنند: «بر اساس قانون، پزشکان موظف به دریافت همین تعرفه هستند وتعداد پزشکانی که از این قانون عدول می‌کنند، کم است؛ البته بیش از ۸۰ درصد پزشکان به قانون تعرفه‌ها پایبند هستند؛ هرچند شرایط سختی را طی می‌کنند. ما باید به فکر این ۸۰ درصد باشیم. یکی از وظایف سازمان نظام‌پزشکی و معاونت درمان و تعزیرات، رسیدگی به همین موضوع است.»
او همچنین لابلای حرف‌هایش گرفتن دلار و سکه توسط برخی از پزشکان را تایید کرد: «شنیده‌ام که برخی دلار و سکه طلب می‌کنند که البته بخشی از این موضوع به روابط پزشک و بیمار بازمی‌گردد و ممکن است به دلیل تعامل‌هایی که با هم دارند، این تخلف را گزارش ندهند. منکر این هم نیستم که زیرمیزی نسبت به سال‌های گذشته افزایش پیدا کرده است.
به هرحال، نابسامانی‌های اقتصادی که جامعه را در برگرفته، پزشکان را هم درگیر کرده است؛ اما اگر گزارشی دراین‌باره به ما اعلام شود، رسیدگی خواهد شد. اما من نگران افزایش این دریافتی‌ها هستم؛ چراکه برخوردها جواب نمی‌دهد و نمی‌توان با شعار و بگیروببند آن را حل کرد. تصمیم‌ها در حوزه سلامت باید به گونه‌ای اتخاذ شوند که بیش از ۷۰ درصد مردم از آن تبعیت کنند؛ اما زمانی که شاهد نارضایتی بخش‌های زیادی از جامعه هستیم؛ یعنی اینکه ضعف‌هایی در قانون‌گذاری ما وجود دارد.»
رنج مضاعف
دریافت زیرمیزی، حالا رنجی به رنج‌های بیماران اضافه کرده است؛ بیمارانی که از یک طرف باید هزینه‌های گزاف درمان را به دوش بکشند و از طرف دیگر با مریضی خود دست و پنجه نرم کنند. خیلی‌هایشان هم علی‌رغم تمایل به پیگیری درمان به دلیل عدم توان اقتصادی، درمان خود را رها کرده و عطای آن را به لقایش بخشیده‌اند.
نگین که پدر ۷۸ ساله‌اش این روزها با سرطان دست و پنجه نرم می‌کند، یکی از افرادی است که از این مسئله گلایه دارد و می‌گوید چون توان تامین زیرمیزی را نداشته‌اند، پزشک تاکنون، حاضر به انجام عمل نشده است: «پدرم سرطان پروستات دارد و باید عمل شود. پزشک انجام جراحی را منوط به دریافت سکه کرده است؛ درحالیکه در دو سال اخیر که پدرم بیمار شده، آنقدر هزینه‌های مختلفی برای درمانش پرداخته‌ایم که واقعا از پس تامین سکه برنمی‌آییم.»
محمدرضا نیز که حدود ۵ سال پیش به سرطان مبتلا شده است، داستانی مشابه دارد. می‌گوید: بیماری متاستاز داده و باید عمل کنم. پزشکم در بیمارستان دولتی کار می‌کند و می‌گوید برای انجام جراحی حتما باید برای او یک سکه تامین کنم؛ درحالیکه توان مالی‌ام طوری نیست که بتوانم خواسته پزشک را تامین کنم.»
بسیاری از شهروندان تجربه‌های مشابه دارند؛ پای حرف‌هایشان که بنشینم می‌بیینیم که پزشکان حتی برای انجام جراحی‌های ساده نیز درخواست زیرمیزی می‌کنند. مریم که دو سال پیش عمل بلفاروپلاستی انجام داده است، می‌گوید: «یازده میلیون تومان قبل از شروع جراحی، به حساب پزشکم واریز کردم. پس از آن نیز ۷ میلیون تومان هزینه کیلینک شد!»
مینا هم می‌گوید که سال گذشته برای انجام جراحی به متخصص جراحی مراجعه کرده است: «او گفت هزینه بیمارستان دولتی با بیمه، حدود یک میلیون تومان می‌شود؛ اما قبل از عمل باید ۲۰ میلیون تومان به حساب خودم واریز کنید. پرداخت این مبلغ برایم امکانپذیر نبود و همین هم سبب شد که تا به الان، برای جراحی اقدام نکنم.»
قانونی که روی کاغذ مانده است!
دریافت زیرمیزی که این روزها به صورت دلار و سکه هم در برخی از مطب‌ها و مراکز درمانی رخ می‌دهد، درحالی است که طبق قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان (مصوب ۲۱/۷/ ۱۳۹۸)، هرگونه دریافت وجه اضافی از بیماران یا زیرمیزی، از شیوه‌های غیرقانونی برای وصول هزینه خدمات به مشتریان به‌شمار می‌آید که این رفتار خلاف قانون، تخلف و جرم محسوب می‌شود و مستلزم تعقیب قانونی برای پزشک متخلف است.
اما این پاراگراف درحد قانون باقی مانده است، زیرا روزانه تعداد زیادی بیمار فقط با پرداخت زیرمیزی یا عبارتی تحت عنوان «هزینه مطب» می‌توانند وقت عمل جراحی بگیرند و درصورت پرداخت نکردن این هزینه اضافه، پزشک حاضر به عمل جراحی بیمار نمی‌شود.
طبق مواد ۱۰ و ۱۳ آیین‌نامه انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلان حرفه‌های پزشکی و وابسته، شاغلان حرفه‌های پزشکی و وابسته مکلف هستند تعرفه‌های خدمات درمانی مصوب ابلاغ شده از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را رعایت کنند و حق دریافت هیچ‌گونه وجه یا مالی از بیماران را علاوه‌بر وجوهی که توسط مسوولان موسسه درمانی ذی‌ربط طبق مقررات دریافت می‌شود، ندارند.
اما به نظر می‌آید این قوانین در عمل رعایت نمی‌شود و پزشکان هم ترسی بابت محاکمه شدن، ندارند؛ زیرا سال‌هاست این اتفاق در بیمارستان‌های متعددی در شهرهای مختلف کشور می‌افتد.
صدایی که شنیده شد!
دریافت پول و دلار و سکه توسط برخی از پزشکان و گلایه شهروندان، باعث شده صدای این اعتراض‌ها به گوش بهارستان‌نشین‌ها نیز برسد و آن‌ها برای کاهش این دریافتی‌های نامتعارف دست به کار شوند. روز یکشنبه، ۱۲ مردادماه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، راهکارهای جلوگیری از دریافت مبالغ خارج از ضوابط توسط برخی از پزشکان بررسی شد.
سلمان اسحاقی، سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی از جمله افرادی بود که در گفت‌وگو با رسانه‌ها به این موضوع واکنش نشان داد؛ آنجا که گفت: «این پدیده در برخی نظام‌های سلامت دنیا از جمله ایران معمولا زمانی شکل می‌گیرد که پرداخت‌های رسمی به پزشکان نتواند به طور کامل و منصفانه خدمات تخصصی آن‌ها را جبران کند و نبود نظارت دقیق و مؤثر نیز به این مسأله دامن می‌زند. نامتوازن بودن پرداخت ها ضمن ایجاد زمینه عدم تخصیص منابع نظام سلامت در جای درست، موجب لطمه به اعتماد بیمار و پزشک شده و رابطه مبتنی بر اعتماد بین ایشان که از شرایط اساسی و اثربخشی درمان است را مخدوش می‌کند.»
به گفته او، یکی از مهم‌ترین علل گسترش زیرمیزی، رشد نیافتن تعرفه‌های پزشکی متناسب با نرخ تورم و هزینه‌های واقعی ارائه خدمات است، مجلس معتقد است که باید هم‌زمان با واقعی‌سازی تعرفه‌ها، سهم بودجه سلامت از اعتبارات عمومی نیز افزایش یابد تا فشار مالی از روی دوش مردم برداشته شود و پرداخت مستقیم از جیب بیماران افزایش نیابد.
به گفته او، کمیسیون بهداشت تاکید دارد که باید تعرفه‌های خدمات سلامت به شکلی اصلاح شود که هزینه واقعی ارائه خدمات، ضریب حرفه‌ای و فنی تمامی پزشکان و پرسنل درمانی در نظر گرفته شود و باید عقب‌ماندگی تاریخی تعرفه‌های حوزه سلامت در مقایسه با سایر خدمات اجتماعی جبران همچنین باید میان رشته‌های تخصصی پزشکی، توازن منصفانه‌ای در تعرفه‌ها برقرار شود و عدالت بین‌رشته‌ای رعایت شود این بازبینی باید با نگاهی به نرخ خدمات سلامت در کشورهای با درآمد متوسط در منطقه انجام شود تا نظام تعرفه‌گذاری ما هم‌راستا با استانداردهای منطقه‌ای و بین‌المللی شود.
از سوی دیگر، طبق قانون برنامه هفتم توسعه، فعالیت هم‌زمان پزشکان در هر دو بخش باید متوقف شود یعنی کسی که در بخش دولتی مشغول به کار است، دیگر نباید در بخش خصوصی نیز فعالیت داشته باشد و این اقدام با هدف کاهش تعارض منافع، تقویت جایگاه و کارآمدی بخش دولتی و افزایش دسترسی عادلانه مردم به خدمات درمانی صورت می‌گیرد.
اسحاقی لابلای حرف‌هایش به آیین‌نامه‌ای برای برخورد با زیرمیزی اشاره کرد که وزارت بهداشت در حال تدوین آن است: «البته کمیته‌ای تخصصی نیز در این زمینه تشکیل شده و قرار است پس از بررسی کارشناسی و تصویب در دولت، طرح نهایی در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مطرح و در قالب قانون در مجلس تصویب شود؛ این قانون باید بازدارندگی کافی داشته باشد و مجازات‌های آن به‌گونه‌ای باشد که دریافت زیرمیزی برای افراد صرفه نداشته باشد.»
انتهای پیام
