پیمان صلح هسته‌ای

رضا انصاری، دانشجوی دکتری اقتصاد در دانشگاه تگزاس در دالاس، در یادداشتی نوشت:

اگر سلاح هسته‌ای می‌داشتیم جنگ دوازده روزه اتفاق نمی‌افتاد. اما نداشتیم و اتفاق افتاد، و دوباره اتفاق خواهد افتاد به محض آنکه توان هسته‌ای را بازسازی کنیم. این چرخه بازسازی توان هسته‌ای و جنگ می‌تواند همین‌طور ادامه یابد، و ایران هر بار تا چند قدمی سلاح هسته‌ای برسد، و هر بار نتواند آن چند قدم آخر را بردارد. باید راهی جست تا کشور را از این چرخه منحوس نجات دهیم. خوشبختانه، با اندکی نوآوری می‌توان راهی گشود تا بدون دستیابی به سلاح هسته‌ای در همین نقطه که ایستاده‌ایم توان هسته‌ای را به بازدارندگی هسته‌ای بدل کنیم.

پرسشی ساده: چرا سلاح هسته‌ای بازدارندگی می‌آورد؟ به این دلیل که حساب‌وکتاب دشمن را تغییر می‌دهد، و هزینه تخاصم را از سود آن بیشتر می‌کند. از اینرو، اگر بتوانیم حساب‌وکتاب دشمن را به هر طریق دیگری تغییر دهیم، و تجاوز به ایران را برای او غیرعقلانی کنیم، به بازدارندگی دست یافته‌ایم.

ایران می‌تواند به آمریکا پیشنهاد کند که حاضر است ذخایر اورانیوم خود را، مازاد بر نیازهای صلح‌آمیز، نزد گروهی شامل مثلاً ۱۰ کشور ثالث که روابط دوستانه با ایران دارند، در انباری در خاک آنها و تحت نظارت سازمان بین‌المللی انرژی اتمی به امانت بگذارد.

در ازاء این امتیاز بزرگ، ایران در قالب قعطنامه‌ای که به کمک آمریکا از تصویب شورای امنیت سازمان ملل می‌گذرد، امتیازهای زیر را می‌گیرد.

اول اینکه ایران اجازه می‌یابد با خریداری اورانیوم غنی‌شده از بازار جهانی که مستقیماً به انبارهای هسته‌ای نزد کشورهای ثالث تحویل می‌شود، نزد هر کشور ثالث معادل چند سلاح هسته‌ای ذخایر اورانیوم داشته باشد.

دوم اینکه ایران مجاز است از کشورهای ثالثی که خود سلاح هسته‌ای دارند (روسیه، چین، هند، پاکستان) اورانیوم با غنای ۹۰ درصد خریداری کند و آن کشورها اورانیوم را با همان غنای ۹۰ درصد به امانت در انبار هسته‌ای نگه دارند.

سوم اینکه ایران هیچ محدودیتی به توسعه فن‌آوری هسته‌ای و ساخت و بهره‌برداری از سانتریفیوژهای پیشرفته ندارد.

چهارم اینکه ایران غنی‌سازی برای مصارف صلح‌آمیز را در خاک خود انجام می‌دهد.

پنجم اینکه علاوه بر سانتریفیوژهای فعال برای مصارف صلح‌آمیز، ایران مجاز است ظرفیت خاموش غنی‌سازی تحت پلمپ آژانس داشته باشد.

ششم اینکه در صورت تجاوز به ایران توسط کشور دارای سلاح هسته‌ای از جمله اسرائیل (۱) ایران بتواند معاف از شرط اطلاع پیش‌هنگام سه‌ماهه و بدون هیچ گونه واکنش تنبیهی از پیمان عدم‌گسترش سلاح‌های هسته‌ای خارج شود؛ (۲) مجاز باشد پلمب آژانس را بشکند و ظرفیت خاموش غنی‌سازی را فعال کند؛ و (۳) همه کشورهای ثالث به حکمی صادره از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری موظف باشند ذخایر اورانیوم به امانت گذاشته‌شده نزد ایشان را فی‌الفور به ایران تحویل دهند.

ایران این امتیازها و تضمین‌ها را در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل می‌گیرد، اما این امتیازها و تضمین‌ها اعتبارشان را از قطعنامه نمی‌گیرند. اعتبار آنها آن ضمانت اجرایی است که ظرفیت فیزیکی غنی‌سازی و ذخایر فیزیکی اورانیوم فراهم می‌کند. از آنجا که ایران نزد هر یک از کشورهای ثالث ذخیره اورانیومی معادل چند سلاح هسته‌ای در امانت دارد، کافی است تنها یکی بتواند به تعهدش عمل کند تا ایران بتواند توانایی هسته‌ای خود را دوباره فعال سازد.

این سازوکار با آن ضمانت اجرای معتبر حساب‌وکتاب آمریکا و اسرائیل را تغییر می‌دهد. تجاوز به ایران خلاف منافع آمریکا و اسرائیل خواهد بود. برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تنها گزینه عقلانی برای آنها این است که به ایران تجاوز نکنند. این یعنی که ایران بدون سلاح هسته‌ای به بازدارندگی هسته‌ای دست یافته است.

زیرساخت هسته‌ای لازم برای ایفای نقش امانت‌دار هسته‌ای به لحاظ مهندسی حداقلی است. کشور امانت‌دار تنها نیاز به فضایی برای انبارداری مواد هسته‌ای دارد. اگر کشوری این ظرفیت را نداشته باشد، ایران می‌تواند خود با توان مهندسی‌اش ساخت انبار هسته‌ای را متقبل شود. از این رو، گزینه‌ها برای ایفا نقش امانت‌دار هسته‌ای کم نیستند. علاوه بر روسیه، چین، هند و پاکستان، می‌توان از قزاقستان، ارمنستان، تاجیکستان، عمان، اندونزی، مالزی، الجزایر، آفریقای جنوبی، برزیل و غیره کمک جست.

برپایی این سازوکار با قطعنامه شورای امنیت می‌تواند در قراردادی دوجانبه بین ایران و آمریکا تحت نام «پیمان صلح هسته‌ای» گنجانده شود. ایران می‌پذیرد که در فاصله ۲۴ ساعت پس از تصویب قطعنامه، ذخایر هسته‌ای خود را برای انتقال به کشورهای ثالث در اختیار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بگذارد، و آمریکا می‌پذیرد که با تأیید خروج ذخیره اورانیوم از خاک ایران کلیه تحریم‌های اولیه و ثانویه را ابتدا با فرمان اجرائی و سپس با قانون کنگره برچیند. در «پیمان صلح هسته‌ای» دو طرف همچنین به عدم‌تخاصم و عدم یاری به کشور ثالث به تجاوز به دیگری متعهد می‌شوند.


انتهای پیام

بانک صادرات

نوشته های مشابه

یک پیام

  1. آقای انصاری فقط یکبار پیمان نامه برجام با تأیید ۵ ابرقدرت +۱ را مطالعه کن.
    فقط با خروج از NPT و رسیدن به قله توان دفاعی، بیرون راندن امریکا و برچیدن رژیم اشغالگر قدس تنها راه نجات غرب آسیا خواهد بود.«یواش یواش» کمتر از بیست سال آینده ابرقدرتهای نوظهور، فروپاشی و انقراض نظامهای دایناسوری را خواهید دید.

    ۱
    ۱

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا