صداوسیمای «ملی»؟ | محسن ماندگاری
| مردم اخبار صداوسیما را از منابع دیگر راستیآزمایی میکنند |

محسن ماندگاری، سردبیر روزنامهی صداوسیما در سالهای دهه ۸۰، در گفتگو با انصاف نیوز با انتقاد شدید از رویکرد حاکم بر صداوسیما، این سازمان را نه یک «رسانه ملی» بلکه ابزاری تبلیغاتی برای یک گروه سیاسی خاص در کشور توصیف کرد و گفت: صداوسیما با از دست دادن اعتبار خود به یکی از بزرگترین منابع تولید اخبار جعلی در کشور تبدیل شده است.
محسن ماندگاری در پاسخ به سوال خبرنگار انصاف نیوز دربارهی امکان ملی شدن سازمان صداوسیما گفت: برای اینکه صداوسیما به معنای واقعی کلمه یک رسانهی ملی باشد، باید در درجهی نخست یک رسانهی حرفهای و در خدمت منافع کلان کشور عمل کند. رسانهی ملی نمیتواند و نباید خود را به یک گروه یا جناح خاص محدود کند، بلکه باید نمایندهی همهی اقشار و دیدگاههای جامعهی ایران باشد.
ماندگاری افزود: متأسفانه در حال حاضر، صداوسیما به جای ایفای نقش یک رسانهی فراگیر، به ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاسی و تبلیغاتی یک جریان خاص تبدیل شده است. این سازمان به جای تولید محتوای بیطرفانه و در راستای منافع ملی، اغلب برنامههایی تولید میکند که صرفاً درصدد جلب رضایت گروهی محدود است. این رویکرد نه تنها به اعتبار صداوسیما لطمه زده، بلکه باعث شده این رسانه از جایگاه یک نهاد ملی فاصله بگیرد.
این پژوهشگر ارتباطات تأکید کرد: یک رسانهی ملی باید فراگیر، بیطرف و متعهد به حقیقت باشد. صداوسیما باید صدای همهی مردم ایران، با هر عقیده و گرایشی، باشد و از تبدیل شدن به بلندگوی یک گروه خاص اجتناب کند. با ساختار و مدیریت کنونی، بعید به نظر میرسد که صداوسیما بتواند به این جایگاه دست یابد.
دربارهی انتقادات مطرحشده نسبت به عملکرد صداوسیما در پوشش خبری جنگ دوازده روزه اسرائیل، ماندگاری اضافه کرد: مشکل صداوسیما فراتر از نحوهی پوشش خبری است. این سازمان کارکرد اصلی خود را از دست داده و به یکی از بزرگترین منابع تولید و انتشار اخبار جعلی برای مقاصد سیاسی در ایران تبدیل شده است. این رویکرد نه تنها به اعتماد عمومی آسیب میزند، بلکه جایگاه رسانه را بهعنوان یک منبع خبری قابل اتکا تضعیف میکند.
او ادامه داد: رسانهای که اخبار غیرمعتبر منتشر میکند، اعتماد مخاطبان خود را از دست میدهد. امروزه مردم به دلیل تجربههای پیشین، اخبار صداوسیما را با دیدهی تردید نگاه میکنند و برای راستیآزمایی به سراغ منابع دیگر میروند. این وضعیت برای رسانهای که میخواهد ملی باشد فاجعهبار است، زیرا اعتماد عمومی بزرگترین سرمایهی یک رسانه است که متاسفانه برای صداوسیما این سرمایه از دست رفته است.
ماندگاری دربارهی تکنیکهای جنگ روانی گفت: جنگ روانی ابزاری برای تضعیف دشمن و تقویت همبستگی ملی است، اما به نظر میرسد صداوسیما این ابزار را علیه بخش بزرگی از مخاطبان داخلی خود به کار گرفته است. متأسفانه صداوسیما در این زمینه نیز عملکرد ضعیفی داشته و به جای تمرکز بر اطلاعرسانی دقیق و مسئولانه، به تولید محتوای غیرمعتبر و تحریکآمیز روی آورده است. این روش نه تنها به انسجام ملی کمک نمیکند، بلکه با کاهش اعتماد عمومی، تأثیر معکوس دارد.
در واکنش به اشارهی خبرنگار انصاف نیوز به برخی تغییرات در برنامههای صداوسیما، مانند دعوت از چهرههای میانهرو، ماندگاری این اقدامات را «نمایشی و فرصتطلبانه» خواند. او تصریح کرد: این تغییرات صرفاً برای مدیریت بحران در شرایط اضطراری طراحی شدهاند. به محض عادی شدن شرایط، میتوان با اطمینان پیشبینی کرد که صداوسیما به همان «تنظیمات کارخانه» خود، یعنی رویکرد حذفی و تهاجمی، باز خواهد گشت.
این کارشناس رسانه افزود: بیطرفی یک رسانه به معنای دعوت گاهبهگاه از میهمانان با دیدگاههای متفاوت نیست. رسانههای بی اعتبار اپوزیسیون خارج از کشور نیز گاهی برای ظاهرسازی از افراد با دیدگاههای مخالف دعوت میکنند، اما این به معنای حرفهای بودن یا چندصدایی نیست. یک رسانهی ملی واقعی، باید در تمام بخشها و برنامههای خود، صدای همهی گروههای جامعه را منعکس کند. او تاکید کرد: تغییر مقطعی در ایام بحران، نمیتواند نشانهی تغییر رویکرد اساسی باشد.
ماندگاری در پاسخ به سوالی درباره ضرورت تغییر مدیران صداوسیما گفت: صرفا تغییر مدیران کارساز نیست. صداوسیما نیاز به تغییر اساسی سیاستها دارد. تا زمانی که سیاستگذاری در حوزه صداوسیما تغییر نکند، این سازمان نمیتواند به یک رسانهی ملی تبدیل شود. برای تحقق این هدف، نیاز به تغییر اساسی رویکردها، اصلاحات ساختاری، تعهد به بیطرفی و احترام به تنوع دیدگاههای موجود در جامعه است.
انتهای پیام