ترامپ به عرب‌ها چه چیزی فروخت؟
محمدحسین غیاثی، در یادداشتی تلگرامی نوشت: «یکی از ریشه‌های اصلی عقب‌ماندگی در غرب آسیا و خاورمیانه، انسداد تفکر خلاق و نقاد، به‌ویژه در ایران است. ما مردمانی هستیم با سابقه‌ای تمدنی، با ظرفیت عظیم ذهنی و فرهنگی، اما در بستری زندگی می‌کنیم که اندیشه، قبل از اینکه مجال شکوفایی پیدا کند، سانسور می‌شود، یا تحقیر، یا منحرف.
این انسداد ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد: ساختارهای سیاسی ناکارآمد، آموزش پرورش غیرنقاد، سرکوب تاریخی روشنفکری، یا حتی ترس اجتماعی از تغییر. اما هرچه که هست، نتیجه‌اش یکی است: ملتی با هوش بالا، اما گرفتار در چرخه‌ی ناکارآمدی، مهاجرت نخبگان، و فروپاشی سرمایه اجتماعی.
در سطح منطقه‌ای هم تفاوت چندانی نیست. کشورهای جنوب خلیج فارس با ثروت افسانه‌ای انرژی، سال‌ها سرمایه‌گذاری کردند اما چون زیربنای فکری، فرهنگی و انسانی توسعه فراهم نبود، در مقایسه با شرق آسیا، پیشرفت پایدار شکل نگرفت یا به آن اندازه که سرمایه‌گذاری کردند نبود.
در این میان، آمریکا هوشمندانه وارد شد. ترامپ آمد، چند هزار میلیارد دلار از پول نفت عرب‌ها را دوباره به کشورش بازگرداند. اما این‌بار نه صرفاً از راه اسلحه، بلکه با فروش فناوری.
تکنولوژی‌های موج چهارم: هوش مصنوعی، کلان‌داده، امنیت سایبری، تجهیزات پیشرفته انرژی، و سامانه‌های دیجیتال.
ایالات متحده موج چهارم را سال‌هاست درو کرده و حالا در آستانه‌ی ورود به موج پنجم است. موجی که دیگر صرفاً درباره‌ی فناوری نیست، بلکه درباره‌ی معنا، آگاهی انسانی، پایداری زیستی، و هم‌زیستی اخلاقی با تکنولوژی است.
حتی شرق آسیا هم در این مسیر گام برداشته: چین با مدل متمرکز خود، کره با خلاقیت فرهنگی و نوآوری فناورانه.
اما ما، ملت ایران، با تمام ظرفیت‌هایی که داریم ـ ذهن تحلیلی، روحیه‌ی فلسفی، ادبیات غنی، و درک شهودی پیچیدگی‌های جهان ـ همچنان اسیریم. نه فقط اسیر در ساختار، بلکه در ذهن. سردرگم، پراکنده، و بی‌چشم‌انداز.
گویی ما را طوری محصور کرده‌اند که نتوانیم از استعداد تاریخی‌مان برای فهم جهان مدرن استفاده کنیم؛ نه آن را بفهمیم، نه تغییر دهیم، نه جایگاهی در آن داشته باشیم.
ما از موج اول و دوم با زخم عبور کردیم، موج سوم را نیمه‌کاره درک کردیم، موج چهارم را تنها مصرف کردیم و حالا موج پنجم را از دور تماشا می‌کنیم.
امیدوارم روزی برسد که این انسداد ذهنی و تاریخی گشوده شود، و ما نه‌تنها موج‌ها را بفهمیم، بلکه در شکل دادن آن‌ها نیز نقش داشته باشیم.»
انتهای پیام
