بازگشت به خویشتن: ضرورت بازبینی مسأله وفاق توسط رئیس جمهور در پرتو چالش‌های اخیر
ذبیح الله سعیدی، فعال سیاسی استان خوزستان، در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز نوشت:
شعار «وفاق» که از سوی رئیس جمهور پزشکیان پس از برگزاری انتخابات به عنوان ستون اصلی گفتمان حکمرانی مطرح شد و در اذهان اینگونه متبادر شده بود که این شعار به مثابه‌ی ابزاری برای عبور از گسلهای سیاسی و ایجاد همگرایی میان نهادهای حاکمیتی مطرح شده، امروز در گرداب تنشهای سیاسیِ نهادهای حکومتی و اختلافات درون حکومتی به حاشیه رانده شده است و در عمل این مفهوم به محفلی برای تثبیت شکافهای سیاسی تبدیل شده به گونه ای که شاهد جان کندن سخت آن در تالارهای روزهای سرد پاستور هستیم.
تضاد آشکار بین وعده های همکاری و رویه های عملی نهادها نه تنها دال مرکزی گفتمان دولت را به حاشیه رانده بلکه آن را به عاملی برای تضعیف مشروعیت دولت تقلیل داده است. استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، توسط مجلس، استعفای محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین، تحت فشار قوه قضائیه، و انتقادهای فزاینده از عملکرد دولت، نه تنها پایه های شعار وفاق را سست کرده، بلکه این پرسش جدی را پیش میکشد: آیا وفاق در عمل به ابزاری برای تضعیف دولت و دوری از خواست مردم تبدیل شده است؟
آیا وفاق باعث سرخوردگی زودهنگام پایگاه رای دولت شده؟
آیا عدم تعریف صحیح وفاق بدون ترسیم محدوده‌ی نهادها و تعیین خط قرمز های روشن به ابزاری برای مداخلات یکجانبه در امور اجرایی کشور تبدیل شده؟ به گونه ای که برخی نهادها با تفسیر موسع از چنین مفهوم «نارسی» در عمل با پیشبرد برنامه های جناحی یا شخصی زمینه ساز تشدید تنشها میشوند و همین دوگانگی در منظر افکار عمومی وفاق را به مفهومی پارادوکسیکال تبدیل کرده است.
رئیس جمهور پزشکیان با تکیه بر گفتمان «تبعیض»، «عدالت» پیش از انتخابات و «وفاق» و «همگرایی نهادها»پس از انتخابات، پایگاه رأی خود را میان شهروندانی بنا نهاد که خستگی از شکافهای سیاسی، دست و پنجه نرم کردن و خم شدن زیر بار مشکلات اقتصادی و تنشهای بیحاصل را فریاد میزدند. اما واقعیتهای اخیر نشان میدهد وفاق در عمل به «سلاحی سیاسی» علیه دولت تبدیل شده است.
استیضاح عبدالناصر همتی از سوی مجلس، علیرغم تلاشهای او برای مهار تورم و بهبود فضای کسب وکار، نشان دهنده تقابل مجلس با دولت در مسیر اصلی اقتصاد است. این اقدام که با انتقادهای غیرمنصفانه همراه بود، نه تنها وفاق، بلکه «اعتماد عمومی» به هماهنگی قوا را خدشه دار کرد همچنین محمدجواد ظریف، چهره ای که نماد دیپلماسی فعال در دولت رئیس جمهور روحانی بود و در کنار وی توانست برجام را به سرانجام برساند تحت فشارهای قوه قضائیه مجبور به کناره گیری شد، این رویداد نه یک استعفای داوطلبانه، که نشانهی مداخلات نهادهای موازی در حیطه اختیارات دولت است.
سکوت دولت در قبال این فشارها، پیام متناقضی به پایگاه رأی ارسال میکند: وفاق در عمل به معنای تسلیم در برابر خواسته های نهادهای رقیب است.
برخی از اضلاعی که روزی حامی وفاق بودند، امروز با پیشبرد برنامه های شخصی یا جناحی، آب به آسیاب اختلاف میریزند. برای مثال، اظهارات اخیر برخی نمایندگان مجلس علیه وزرای دولت، یا انتشار نامه های سرگشاده ی برخی جناحها که همکاری با دولت را مشروط به امتیازات سیاسی میکنند، مصداق عینی «تخریب وفاق توسط مدعیان وفاق» است.
«پایگاه رای در انتظار بازگشت»
وفاق زمانی معنادار است که مبتنی بر حفظ کرامت دولت به عنوان منتخب مردم و تحقق برنامه های توسعه ای باشد، نه ابزاری برای تضعیف اقتدار دولت لذا رئیس جمهور پزشکیان در دوراهی تاریخی قرار دارد، یک: ادامه‌ی مسیر وفاق انفعالی که به قیمت حذف تدریجی دولت تمام می‌شود یا باز تعریف وفاق بر پایه‌ی اصولی که مشروعیت مردمی و اقتدار اجرایی دولت را حفظ کند وی باید با بازبینی جدی در رویکرد وفاق، به چند اصل بازگردد:
- اول، پاسداری از «حوزه اقتدار دولت» در برابر مداخلات نهادهای موازی.
- دوم، بازسازی ارتباط با پایگاه رأی از طریق اتخاذ مواضع شفاف در قبال تخریب گران وفاق، چه در درون حکومت و چه در بیرون آن ایشان و مجموعه ی همراهش در تیم سیاستگذار دولت باید بدانند
وفاق نباید به بهای قطع ارتباط با مردمی تمام شود که روزی به وعده های امیدبخش او رأی دادند. بازگشت به خویشتن، نه نشانه ضعف، که اثبات هوشمندی سیاسی است.
انتهای پیام
