مفهوم قدرت در آیات قرآن | احمد حیدری
حجت الاسلام احمد حیدری در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:
آیا نسبت به گذشته در مسیر قویتر شدن هستیم؟ برای پاسخ به این پرسش به ترجمه و شرح آیهای از سوره انفال که بیشترین آیاتش در باره جنگ است، میپردازیم. این سوره ۱۹ ماه پس از هجرت و بعد از جنگ بدر نازل شده و بسیاری از آیات آن ناظر به این جنگ و وقایع آن است و به همین جهت آن را “سوره بدر” هم نامیدهاند.(الاتقان۱/۱۱۹).
در آیه ۶۵ این سوره که ناظر به قوای روحی و ایمانی مسلمانان در ابتدای هجرت و زمان جنگ بدر است، میفرماید: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَى الْقِتَالِ إِن یَکُن مِّنکُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ وَإِن یَکُن مِّنکُم مِّائَهٌ یَغْلِبُوا أَلْفًا مِّنَ الَّذِینَ کَفَرُوا بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا یَفْقَهُونَ»= ای پیامبر مؤمنان را به جنگیدن با مشرکان تشویق کن که ۲۰ نفر اهل صبر و مقاومت از شما بر ۲۰۰ نفر و ۱۰۰ نفر از شما بر ۱۰۰۰ نفر از کافران غلبه میکنید زیرا آنان بینش عمیق و باور محکم به خدا و آخرت ندارند.
در آیه بعد که ناظر به وضعیت روحی – ایمانی مسلمانان بعد از فتح مکه و حدود سالهای ۸-۱۰ هجری است، میفرماید: «الْآنَ خَفَّفَ اللَّهُ عَنکُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِیکُمْ ضَعْفًا فَإِن یَکُن مِّنکُم مِّائَهٌ صَابِرَهٌ یَغْلِبُوا مِائَتَیْنِ وَإِن یَکُن مِّنکُمْ أَلْفٌ یَغْلِبُوا أَلْفَیْنِ بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِینَ» = الآن خداوند میداند که شما ضعیف شدهاید و دیگر آن ایمان و باور سابق به خدا و معاد و آن اخلاص، جانبازی و فداکاری گذشته را ندارید، س اگر ۱۰۰ نفر با صبر و ثبات باشید، بر۲۰۰ نفر و اگر ۱۰۰۰ نفر باشید، بر ۲۰۰۰ نفر غلبه میکنید.
علّامه طباطبایی در باره علت مقاومت ۱ مؤمن صابر در برابر ۱۰ کافر میفرماید: «چون کفار فهم ایمانی ندارند ولی مؤمنان فهم توحیدی و باور ایمانی دارند و اقداماتشان ناشى از ایمانشان به خداست که هیچ نیروى دیگرى معادل آن نبوده و در برابر آن تاب مقاومت ندارد. فهم صحیح توحیدی، صاحبش را به همه خُلق و خُوهاى پسندیده متصّف میسازد و به او شجاعت، شهامت، جرأت، استقامت، آرامش قلب و وثوق به خدا میبخشد لذا اطمینان دارد چه کشته شود و چه بکشد، بُرد با اوست و در هر دو تقدیر، پاداشش بهشت است. اما کفّار همه اتکایشان به هواى نفس و همه اعتمادشان به ظواهر فریبنده دنیا است که شیطان در نظرشان جلوه داده، هرگز به واقع متفق نمىشوند و اگر هم احیانا متفق شوند، اتفاقشان دوامی ندارد. چون مرگ را نابودى مىدانند، اتفاقشان مبدل به تفرقه مىشود و با احساس کمترین خطر، از میدان به در مىروند، مانند مشرکان در جنگ بدر، که با کشته شدن هفتاد نفر، فرارى شدند با اینکه عِدّهشان هزار نفر و نسبتشان با کافران تقریبا یک به چهار بود و این نبود مگر بخاطر فقه مؤمنان که علم و ایمان را در بر داشت، و بخاطر جهل کفار که ملازم با کفر و هواپرستى بود».(تفسیر المیزان، سوره انفال، ذیل آیات)
اما ضعف بعدی که در مؤمنان حاصل شده بود، از جهت نفرات و تجهیزات جنگ نبود؛ زیرا عِدّه و عُّدّه آنان زیاد شده بود. در بدر اسلحه آنان چوب و بیل و کلنگ بود ولی بعدها به سلاحهای متعارف شمشیر و زره و کلاه خود و نیزه و … مسلح شدند. در بدر تعدادشان نسبت به کافران یک به چهار بود ولی بعدها تعدادشان چنان زیاد شد که در جنگ حنین در سال نهم، کثرت نفرات آنان را مغرور ساخت[وَ یَوْمَ حُنَیْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْکُمْ کَثْرَتُکُمْ](توبه/۲۵). ضعف حاصل شده، در باور، فهم، اعتقاد و انگیزه بود که خدایی بودنش رنگ باخته و مادی و دنیایی شده بود
دقت در وضعیت روحی و ایمانی مردم در انقلاب و جنگ تحمیلی و مقایسهاش با امروز، حکایت همانی است که قرآن از وضعیت روحی و ایمانی مسلمانان ابتدای هجرت و مسلمانان بعد خبر میدهد. بسیاری از جوانان در ابتدای انقلاب جز خدا، معاد، شهادت طلبی و … غایتی نداشتند. غالب مسئولان کشور هم از این جوانان و با این روحیه بودند. صفا و برادری بین آحاد مردم با هم و بین مسئولان با مردم و بالعکس موج میزد و …. ولی امروز دنیا خواهی، انحصار طلبی و … قلبها را پر کرده، شقاق بین آحاد مردم با هم و مردم با مسئولان و بالعکس به مرحله خطرناکی رسیده وگرچه از لحاظ عِدّه و عُدّه و تجهیزات، به مراتب بهتر از گذشتهایم، ولی قویتر شدن در این وجه آن محل تأمّل جدی است و این تأمّل بخصوص برای مسئولان و برنامهریزان ضروری است.
انتهای پیام
