خاطرات هاشمی ۲ اسفند سال ۷۹ | صحبت با رهبری دربارهی راهکارهای جلوگیری از «بحران»

انصاف نیوز: خاطرات روزنوشت آیتالله اکبر هاشمی در ۲ اسفند سال ۱۳۷۹ را در ادامه میخوانید:
سهشنبه ۲ اسفند ۱۳۷۹ | 26 ذیعقده ۱۴۲۱ 20 فوریه ۲۰۰۱
ستاد برگزاری همایش وفاق ملی، به نام «رقابتهای سیاسی [و امنیت ملى]» آمدند. ترکیبی از نمایندگان سه قوه، وزارت اطلاعات و وزارت کشور بودند. از من میخواستند که آقای [محمدرضا] صادق که با آنها همکاری دارد، نماینده مجمع [تشخیصمصلحتنظام] باشد؛ فعلاً به عنوان شخص خودش است. آقایان [علی] باقری، از [وزارت] اطلاعات و [محمدرضا] تاجیک، از ریاستجمهوری و [عبدالرضا] ایزدپناه، از قوه قضاییه و [حسامالدین] آشنا، از [وزارت] اطلاعات، گزارش دادند و از مخالفتهایی که از هم اکنون شروع شده است، اظهار نگرانی کردند. من هم تذکر دادم که به گونهای عمل شود که باعث داغتر شدن اختلافات و عقبگرد نباشد؛ بهخصوص که ممکن است، این سئوال پیش بیاید که سران سه قوه، چرا در مذاکرات خصوصی، اختلافات را حل نمیکنند و میخواهند، در همایش عمومی مطرح کنند. میخواهند احزاب را هم دعوت کنند و معلوم نیست، در جمع احزاب، مذاکرات چه نتیجهای خواهند داد؟
مدیران تربیت بدنی و فدراسیون والیبال آمدند. آقایان [سعید] فائقی، [معاون فنی سازمان تربیت بدنی] و [محمدرضا] یزدانیخرم، [رئیس فدراسیون والیبال]، گزارش دادند و از کمکهای مؤثر من در دوران ریاستجمهوری به رونق ورزش، قدردانی کردند. من هم در ضرورت به توسعه ورزش و تأثیر ورزش در جامعه صحبت کردم.[۱]
عصر [آقاى تیمگولدمن]، سفیر سوییس آمد. خواست، از سیاست مجمع تشخیص [مصلحت نظام] و نقش و نظر مجمع درباره روابط با آمریکا و صلح خاورمیانه و نامزدی آقای [سیدمحمد] خاتمی، مطلع شود؛ کمی فارسی بلد است.[۲]
آقایان [محمدرضا] یزدانپناه، [مدیرعامل سابق منطقهآزادکیش] و [محمدرضا] واقفی آمدند. یزدانپناه گفت، به دستور دفتر رهبری عزل شده است. طرحی برای ایجاد یک شهر مُدرن در کنار ماهانکرمان، داشت؛ مشورت کرد. سئوالاتی کردم که جواب آماده نداشت. نگران است که به خاطر مسائل مربوط به کیش، محاکمه شود. یکی از مدیرانش را بازداشت کردهاند. آقای واقفی، از جو ارعاب و توقیف و فشار بر نیروهای جناح دومخردادیها انتقاد کرد و از من دعوت کردند که مثل سالهای قبل، نوروز را به کیش بروم.
شب، میهمان رهبری بودم. درباره مسائل [مجلس] خبرگان و ناراحتی خبرگان از وضع موجود کشور و راهکارهای جلوگیری از بحران، صحبت کردیم. معتقدند، اختلافات در جناح دوم خردادیها، جدی است. شنیده بودند که آقای [غلامحسین] کرباسچی و خانوادهاش، به اسم تحصیل به کانادا رفتهاند و میخواهند بمانند. درباره همایش رقابت سیاسی که وزارت اطلاعات دنبال میکند و از ایشان پیام خواستهاند، اظهار تردید کردند.
روزنامه کیهان، دیروز عکس و خبری از همایش [دفاع از قربانیان خشونت سازمان ملل] در دفتر مطالعات [سیاسی و بینالمللی] وزارت امور خارجه نقل کرده بودکه چند خانم خارجی، بدون حجاب در عکس بودند. سپس امروز روزنامه رسالت نوشته و انتقاد شدید کرده. در قم، جمعی از طلاب تظاهرات کرده و فردا را تظاهرات عمومی، اعلان و در اصفهان و جاهای دیگر هم تحرکاتی را شروع کردهاند؛ بهنظر میرسد سروصدای زیادی خواهیم داشت، به خصوص که حرفهای تُندی هم در جمع زده شده و در مقابل جمعی از شرکتکنندگان، به خاطر تحمیل حجاب بر آنها، اعتراض کردهاند.
انتقاد به اظهارات [ولفگانگ تریز]، رئیس مجلس آلمان در ایران، به عنوان دخالت در امور داخلی، وسیع شده و او هم پاسخ گفت و مشاجره دو به دو شده است. انتقاد از مصوبه مجلس، در مورد اسناد موقوفه و منع ورود نیروهای انتظامی به دانشگاهها و مدارس، شدید و وسیع است. [روزنامه] کیهان، مقاله تُندی نوشته و مجلسیان، آن را توهین به مجلس تلقیکردهاند و مشاجره پیشآمده است.
[۱] – در بخشی از این سخنرانی آمده است: «اینکه فضاى ورزشى و آموزشی شما بهتر شده و جامعه ما از وضع بهترى براى ورزش برخوردار شده، باعث خوشحالى همه است. ورزشهاى قهرمانى براى جوان، انگیزه بسیار جدى درست مىکند. ضمن اینکه به طورکلى ورزش جایگاه خودش را پیدا مىکند. جوان در وجودش، انرژى زیادى ذخیره دارد که این ذخیره باید میدان بروز پیدا کند. انرژى سرکوبشده، به ضرر روح و جسم انسان تمام مىشود و جامعه را دچار آسیب مىکند. قطعاً باید انرژىها میدان ظهور، بروز، حرکت، تولید و توسعه پیدا کنند که یکى از دریچههاى خوب آن ورزش است. ستایش تحرک، ورزش و فعالیتهاى جسمى، مثل فعالیتهاى دینى و آسمانى است. خداوند که خالق جسم و روح ما است، از ما خواسته که این دو را با هم نگه داریم. اینها به هم مربوط هستند.کسانىکه فکر مىکنند با تضعیف جسم، روحیه را تقویت مىکنند و روح رشد مىکند، اشتباه مىکنند و اینگونه نیست. با تقویت جسم و سالم نگه داشتن قدرت بدنى است که روح مىتواند بهتر فعالیت کند. ابزار فعالیت روح ما جسم است. مغز ناسالم، اعصاب ناسالم و حتى سلولهاى ناسالم در هر گوشه بدن انسان، مانع تحرک روح، فکر و اندیشه مىشوند.» رجوع کنید ←کتاب «هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای ۱۳۷۹»، دفتر نشر معارف انقلاب، ۱۴۰۱.
[۲] – آقای هاشمی در پاسخ به این سؤال سفیر سوییس که پرسید «آیا نقش خودتان را در مسایل داخلى، به عنوان واسطه بین جناحها مىدانید؟»، چنین پاسخ داد: «مدتهاست که نمىخواهم در مسایل کشور دخالت کنم؛ چون نسل بعد از ما باید جاى خود را در کشور محکم کنند. مجمع تشخیص مصلحت، جاى پُرکارى نیست. منتها سیاستهاى کلى را طراحى مىکنیم. نهایتاً رهبرى تصمیم مىگیرند. البته معمولاً مصوبات اینجا را قبول مىکنند. اگر مسایلى پیدا شود که خارج از صلاحیت قواى مقننه و مجریه باشد و مشکلى براى نظام باشد، در اینجا تصمیمگیرى میشود. در حقیقت اگر بنبستى پیدا شود، در اینجا حل مىشود.» ایشان در پاسخ به این سؤال که آیا شما خواستار انتخاب مجدد آقای خاتمی هستید، پاسخ داد: «درموقعیتىکه هستم، باید بىطرف باشم. بنا ندارم از یک نامزد طرفدارى کنم. در آن دوره تا زمانى که رییسجمهور بودم، بىطرف بودم. کارى که کردم این بود که انتخابات را خوب برگزار کردم تا مردم در آن شرکت کنند و آراى آنها محفوظ بماند.» آقای هاشمی در مورد رابطه با آمریکا هم به سفیر سوییس – حافظ منافع ایالات متحده در ایران- گفت: «شخص من، حرف ثابتى درباره آمریکا دارم که اوایل انقلاب همگفتم و آن اینکه اگر آمریکا حُسننیتى ارایه دهد و براى ما روشن شود که آمریکا حالت خصمانهاش را فراموش کرده است، فکر مىکنم مسایل ما با آمریکا قابل حل است.
موقعى که رییسجمهور بودم، در مصاحبههاى متعدد بارها اعلام کردم. یکبار ژاپنىها و دبیرکل سازمان ملل و تورگوت اوزال از ترکیه و خیلىهاى دیگر آمدند و صحبتهایى مطرح شد و کمى پیشرفت داشتیم. اما در عمل دیدیم که آمریکا حُسن عمل نشان نمىدهد. هنوز اشکالاتى دارد. هنوز هم فکر مىکنم اگر آمریکا در عمل حُسن نیت خود را نشان دهد، مسایل قابل حل است. در زمانى که رییسجمهور بودم، گام آمریکا و گام ایران را مشخص کرده بودم. گفته بودم آمریکا اموال ایران را که در آنجا مسدود است، به عنوان حُسن نیت آزاد کند. البته این مسألهاى است که آمریکا ضررى نمىکند. چون اموالى است که بالاخره روزى باید بدهد. آن موقع گفته بودم، اگر اموال ما را آزادکند، مذاکره مستقیم را شروع مىکنیم. یعنى مىتوانستم وارد مذاکره شوم. آقاى خاتمى موردى را مشخص نکردند.کلىترگفتند که حُسننیت نشان دهد. باید با ایشان صحبتکنید که اگر آمریکا گام را بردارد، ایشان آمادگى دارند که مذاکره مستقیم کنند. ممکن است موردى غیر از مورد انتخاب من، مشخصکنند. من آن موضوع را انتخاب کرده بودم. یک بار با واسطهها با آمریکا مذاکره کرده بودیم. از ما خواسته بود که کمک کنیم تا گروگانهایش در لبنان آزاد شوند و آنها قدم مثبتى بردارند. این کار براى ما سخت بود، ولى انجام دادیم. اما نه تنها قدم مثبتى از آمریکا ندیدیم، بلکه قدم منفى دیدیم.»
منبع: کتاب خاطرات هاشمی در سال ۱۳۷۹؛ «اصلاحات در بحران»
انتهای پیام