عبدالکریم سروش: مردم همگی نه شمر و نه امام حسین هستند!

«عبدالکریم سروش» در یک سخنرانی با عنوان «درس‌های عاشورا برای زندگی امروز» گفت: برخلاف مرحوم آقای شریعتی نباید فکر کنیم که هر روز عاشورا است و هر سرزمینی نیز کربلا است.

به گزارش انصاف نیوز، دکتر سروش گفت: این بسیار سخن غریبی است، زندگی همیشه صفر و صد و یا سیاه و سفید نیست که بگوییم هر روز یک امام حسین (ع) و شمر داریم، خیلی از آدم‌ها نه شمر هستند نه امام حسین، درحقیقت دنیا را همین‌ها پر کرده اند. اکثریت مردم نه شمر و نه امام حسین هستند، در عین حال همگی بنده‌ی خدا هستند.

او ادامه داد: هر روز صحنه‌ی حق و باطل آنچنان گسترده نیست و تقابل این همه نمایان، غلیظ و پررنگ نیست اتفاقاً زندگی انسان همیشه آمیخته‌ای از تلخ و شیرین و از حق و باطل است و با کمال زیرکی آنها را را باید از هم تفکیک کرد. همین که کسی احساس کرد که خودش مانند امام حسین و طرف مقابلش شمر است، دعوا شروع می‌شود و این دعوا چیزی است که باید از آن پرهیز کرد. زیرا نه ماها امام حسین هستیم و نه طرف مقابلمان شمر است و آن صحنه‌ها زیاد تکرار شدنی نیست.

سروش اضافه کرد: لذا «کل الارض کربلا و کل یوم کربلا» این‌ها اکستریم‌های نادری هستند که رخ می‌دهند، زندگی در «مین اکستریم» خودش هیچ وقت کربلایی و شمری و یزدی و زینبی و از این دست نیست؛ آنها یک واقعه‌های اسطوره شده‌ای هستند که به آنها باید به عنوان یک تیپ‌های ایده آلی می‌توان نظر کرد و گاه گاهی از آنها باید درس گرفت.

او افزود: اتفاقا زندگی در شکل عادی خود خالی از اینگونه قهرمان‌های بسیار بزرگ است، ماها قهرمان‌های کوچکی هستیم که باید زندگی خود را با نگاه به اسطوره‌ها به نحو متعارف بگذرانیم و اما بدون آنکه اسطوره‌ها را به تمام قامت در زندگی خود وادار کنیم و مثلا فکر کنیم که هر روز که به سر کار می‌رویم شمرها و امام حسین‌ها در اطراف خود می‌بینیم و باید یکی را لعنت و دیگری را ستایش کنیم؛ این خبرها نیست.

سروش تاکید کرد: زندگی پیچیده‌تر از این سیاه و سفید کردن و ساده سازی‌ها است. در واقع ایدیولوژی‌ها زندگی را خیلی ساده می‌کنند و از این ساده سازی‌ها باید بیرون بیاییم و واقع بینانه‌تر به واقعیت نظر کنیم.

پاسخ سروش به چند پرسش به نقل از «مدرسه مولانا»

🔵 پرسش على:

با سلام محضر جناب آقای دکتر سروش. پرسش من درباره ی سخن شما در کلیپی است که از سخنرانی شما با عنوان درس های عاشورا برای زندگی امروز منتشر شده است. پرسش من این است که نسبت این که «امروزه دیگر هر زمینی کربلا و هر نبردی، نبرد میان امام حسین و یزید نیست» با اوضاعی که مردم در کشورهایی با حکومت جائر دارند چیست؟ آیا تعارضات این چنین هم از جنس حق و باطل نبرد کربلا نیستند؟

🔴 پاسخ:

‏‎ممکن است گاهی چنان باشد ولی آن حکم همه جایی نیست.

🔵 پرسش هادى:

اینکه فرمودید بیان واقعه عاشورا با قرائت «دکتر شریعتی» در زمان حکومت کنونی دیگر کاربرد و منطق ندارد و رفته رفته نوع نگاه، به قبل باز می‌گردد، به نظرم غیر واقعی آمد، موضوع حرکت امام حسین در حال حاضر نیز به نحو احسن از طرف حکومت مورد استفاده قرار می‌گیرد، فقط با این تفاوت که جای حکومت یزید، دول خارجی قرار می‌گیرند و مقاومت در مقابل خواسته‌ی آنها با روحیه‌ی حسینی، به عنوان نمونه در قضایای هسته‌ای بارها با همین استدلال «هیهات من الذله» منطق خود رو توجیه می‌کردند، و مثال‌های دیگر، مانند جنگ هشت ساله و سوریه و دیگر…

🔴 پاسخ:

‏‎درست است. سخن من به داخل ایران ناظرست.

🔵 پرسش محمد:

با سپاس و عرض تشکر از شما، خواستم در مورد نظر و دیدگاه مرحوم دکتر شریعتی مطلبی را بیان کنم که در واقع تایید نظر ایشان است. مگر نه این است که انسان در همه حالت در انتخاب خوب و بد، نیکی و زشتی، خیروشر….بسر می‌برد و نه این که همه‌ی خوبی‌ها و همه‌ی بدی‌ها در روز عاشورا روبروی یک دیگر ایستادند، پس برای هر انسانی می‌توان این تصور را داشت که کربلا و عاشورا همیشه در زندگی انسان‌ها جاری است.

🔴 پاسخ:

‏‎در شرایط واقعی این دو از هم براحتی قابل تفکیک نیستند. همیشه شمر و امام حسین روبروی هم قرار نمی‌گیرند. قصه پیچیده‌تر از اینهاست.

🔵 پرسش یوسفى:

شما در مطلبی تحت عنوان درس‌هایی که از قیام امام حسین می‌توان گرفت، نکته‌ای را مطرح کرده‌اید با این مضمون که؛ وقتی شما کاری را شروع کرده‌اید، الا ابد پاک نمی‌ماند و… و سپس مثالی آورده‌اید که شاگردان مکتب پیامبر تحت عنوان خلیفه و جانشین او، سر نوادگانش را بردیند و…

شما همواره از اظهار نظر صریح در خصوص موارد اختلافی خودداری می‌کنید و گاها این موضوع باعث برداشت‌های ضد و نقیض از سوی دوست داران شما به عنوان یک نو اندیش دینی می‌شود.

برای من اهل سنت ساکن کردستان این پرسش مطرح می‌شود که آیا دکتر سروش، خلفای راشدین را بخشی از قاتلین نوادگان پیامبر می‌داند؟

🔴 پاسخ:

‏‎نه. این هرگز عقیده‌ی من نیست که خلفای راشدین از قاتلین نوادگان پیامبرند.

🔵 پرسش على:

از نظر حضرتعالی معتبرترین منبع روایت واقعه‌ی عاشورا که از لحاظ بعد تاریخی دست اول‌ترین باشد و ترجیحا توسط مورخین بی‌طرف نگارش شده باشد کدام است و خود حضرتعالی کدام منبع را پیشهاد می‌نمایید؟

🔴 پاسخ:

‏‎کتاب پس از پنجاه سال از دکتر شهیدی.

انتهای پیام