ظرفیت شرکت های دانش بنیان چقدر است؟

روزنامه اعتماد: در ۱۰ بهمن ماه سال جاری در مراسم دیدار مقام معظم رهبری با تولید‌کنندگان و فعالان اقتصادی ایشان به درستی بر ظرفیت عظیم صنایع دانش‌بنیان کشور اشاره داشتند و توصیه نمودند نباید منتظر صنایع وابسته و وارداتی باشیم و با در دست داشتن یک نقشه راه صنعت می‌توانیم با توسعه دانش‌بنیان‌ها به رونق اقتصادی کشور کمک کنیم. این توصیه طلایی را باید به گوش جان سپرد و بر کالبد بی‌جان و بی‌رونق بخش مولد اقتصاد ایران تزریق نمود.

تعریف شرکت های دانش بنیان

شرکت‌های دانش‌بنیان، موسسات خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور افزایش علم و ثروت و توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی تشکیل شده‌اند و در راستای گسترش اختراع و نوآوری و درنهایت تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه تلاش می‌نمایند. فعالیت این شرکت‌ها شامل طراحی و تولید کالا و خدمات شده و در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان (به ویژه در تولید نرم‌افزارهای مربوط) فعالیت و نوآوری دارند.

در جهانی که تولید انبوه همه کالاها از شیر مرغ تا جان آدمیزاد دیگر مثل گذشته سخت نیست و تقریبا از هر قلم کالایی انواع مختلفی تولید می‌شود موضوع رقابت و مزیت‌های رقابتی مطرح شده است و براساس مدل رقابتی پورتر یکی از راه‌هایی که تولیدات را رقابتی می‌کند و به آن مزیت می‌بخشد ایجاد تفاوت‌های ظریف نسبت به کالاهای مشابه براساس نیاز مشتری است. اتفاقا کار صنایع دانش‌بنیان همین است. تولیدات دانش‌بنیان براساس تحقیق و توسعه در تولیدات و خدمات مزیت‌های چشمگیر ایجاد می‌نمایند به‌ طور مثال مصالح ساختمانی به‌کار رفته در دیوار و سقف را با استفاده از دانش و فناوری به‌ صورت سبک‌تر و مقاوم‌تر تولید می‌کند. یا لوله‌های آب و فاضلاب به‌کار رفته در ساختمان‌ها را به لایه‌ای آنتی باکتریال تجهیز می‌کند. یا مثلا در میان محصولات متنوع موجود در بازار کاشی و سرامیک، کاشی سرامیکی ارایه می‌دهد که لایه‌ای ضد خش دارد. مثال‌های بی‌شماری از این محصولات می‌توان آورد که براساس نیازهای جدید زیست محیطی جهان و تغییرات تکنولوژیک روش‌های زندگی به بازارهای جهان ارایه شده‌اند و از قضا کشور ما به لحاظ وجود منابع انسانی مستعد و تحصلیکرده دارای ظرفیت خوبی برای تاختن و پیش رفتن در این عرصه است .

صنایع دانش بنیان مولد اقتصاد ایران

به راستی صنایع و تولیدات دانش‌بنیان بخش مهمی از اقتصاد مولد کشورمان است که مغفول مانده و به درستی درخصوص آن اطلاع‌رسانی نشده است. در فهرست اقلام صادراتی و کالاهای ایرانی که قابلیت خوبی برای عرضه در بازارهای جهانی دارند نام این کالاها و محصولات دانش‌بنیان بسیار به چشم می‌خورد: دیوارهای سبک پلی استایرن پرس شده جهت تسریع فرآیند ساخت و ساز در صنایع ساختمانی، لباس‌های استریل اتاق جراحی و تجهیزات جراحی و مانیتورینگ اتاق عمل در صنایع پزشکی، لوله‌های‌ای و فاضلاب با لایه‌های آنتی باکتریال و بدون صدا جهت صنایع ساختمانی، محصولات هوشمند به ‌صورت بازی‌های آموزشی جهت انتقال مفاهیم ریاضی و فیزیک و زیست در صنایع آموزشی، رنگ نماها و رنگ‌های دکوراتیو، شیرآلات ساختمانی و کاشی‌های سرامیک پرس گرانیت با روکش‌های ضد خش نانو و غیره… می‌گویند دانستن و فهم کردن مساله نیمی از حل کردن آن است. اینکه ما هنوز نمی‌دانیم از ماست که بر ماست یعنی هنوز در نیمه اول فهم مساله مانده‌ایم.

ظرفیت صنایع دانش بنیان در رفع مشکلات

اگر به فهرست مشکلات پیش روی بخش‌های مختلف اقتصادی کشور نگاهی بیندازیم متوجه ظرایف و حقایق بسیاری خواهیم شد. در بخش‌هایی مثل تولید و صنعت و بازرگانی مشکلات بسیاری وجود دارد که تنها تعداد اندکی از مشکلات واقعا به بحث تحریم مرتبط است. اقتصاددانان به خوبی می‌دانند منشا بیش از ۷۰درصد از مشکلاتی که امروزه هر اقتصادی با آن دست به گریبان شده است ناشی از نقاط آسیب‌پذیر داخلی است. در سیستم‌ها و نظام‌های کیفیت دنیا مانند EFQM و ایزوها چنانچه یک سازمانی بخواهد به لحاظ کارایی و بهره‌وری ارتقا پیدا نماید از خود آن سازمان و سیستم شروع می‌کند. بسته به نوع سازمان ابتدا چالش‌ها و نقاط قابل بهبود خطوط تولید یا فرآیند خدمات‌رسانی را پیدا می‌کند. به بررسی تجهیزات و دستگاه‌های موردنیاز، منابع انسانی موجود و آموزش‌ها و مهارت‌هایی که باید در هر بخش به‌کار گرفته شود پرداخته می‌شود. درنهایت برای ارتقای کارایی و بهره‌وری اگر لازم باشد از نیروها و تجهیزات خارجی بهره می‌برند و هرگز به دنبال فرافکنی مشکلات به عوامل فشار خارجی نیستند.

در کالبد شکافی اقتصاد ایران نقاط آسیب‌دیده و نقاط آسیب‌پذیر بسیاری وجود دارد که همه آنها منتج از سیاست‌گذاری‌های غلط، روندهای اشتباه، قوانین نادرست و موانع بی‌شمار توسعه‌ای هستند. اگر بخواهیم آثار و میزان تخریب سیاست‌گذاری‌های غلط و روندهای اشتباه موسوم به خود تحریمی‌ها را با آثار تحریم‌های ظالمانه و یکجانبه امریکا اندازه‌گیری و مقایسه نماییم بلاشک متوجه خواهیم شد چقدر از ماست که بر ماست. خداوند در آیه ۱۱ سوره مبارکه رعد می‌فرمایند: إِنّ‌الله لا یُغیِّرُ ما بِقومٍ حتّى یُغیِّروا ما بِأنفُسِهِم، خداوند سرنوشت قومی را تغییر نمی‌دهد مگر خودشان تغییر نمایند. لذا براساس مفاهیم این آیه و تجارب اقتصادهای توسعه یافته می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که یکی از نقاط قابل توسعه اقتصاد کشور ما که در صورت توجه و حمایت‌های لازم می‌تواند ایجاد رونق کند و موجبات رشد و توسعه سایر بخش‌های اقتصادی را فراهم نماید همین دانش‌بنیان‌ها می‌باشند.

شرکت‌های دانش‌بنیان، اهدافی نظیر، ترغیب هیات علمی دانشگاه‌ها و واحدهای ‌پژوهشی برای فعالیت‌های بیشتر در رفع نیاز جامعه و امکان افزایش درآمد اعضای هیات علمی، تجاری‌سازی یافته‌های ‌پژوهشی، افزایش درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها و واحدهای ‌پژوهشی را نیز دنبال می‌کنند. حالا که بسیاری از پ‍‍ژوهشگران و فعالان جامعه علمی کشور از بیکاری و کمبود انگیزه رنج می‌برند می‌توان با سوق دادن نیروهای مولد به سمت تولیدات دانش‌بنیان به ‌صورت همزمان رونقی به تولید و صادرات بخشید.

انتهای پیام