خودروسازان بخش خصوصی گرانفروش‌تر هستند یا دولتی؟
در جستجوی ریشه‌های تقابل فاطمی امین با «بهمن»
خودرو در ایران گران است. تقریبا استثنایی در این زمینه وجود ندارد و گرانی خودرو نیز ریشه در تصمیمات حاکمیتی دارد. مسائلی نظیر تحریم قطعات، نبود نقدینگی در این صنعت، غیررقابتی بودن تولید خودرو و… همگی باعث شده تا هم فضای سواستفاده برای خودروسازان فراهم شود و هم به دلیل کاهش عرضه، بازار برای رفع نیاز، قیمت‌های بالاتر را پذیرا باشد.
از سویی دیگر برخی کارشناسان بارها تکرار کرده‌اند که خودرو در ایران تبدیل به کالایی سرمایه‌ای شده و شیب قیمت خودرو را افزایشی کرده است.
یک مقایسه ساده بین محصولات تولیدی بخش خصوصی با دولتی نشان می‌دهد خودروسازان بخش خصوصی از نظر عرضه محصولات به روز و با کیفیت عملکرد بهتری از دو شرکت خودروسازی تحت کنترل وزارت صمت دارند، و در میان خودروسازان بخش خصوصی، بهمن تولیدات ارزان‌تری دارد.
جدول زیر محصولات مشابهی که در ایران تولید می‌شوند را با یکدیگر مقایسه کرده است.
| ویژگی‌ها | آریزو۵ | ریسپکت | J7 |
| سازنده | مدیران | بهمن | کرمان |
| موتور | ۱۵۰۰ توربو | ۱۵۰۰ توربو | ۱۵۰۰ توربو |
| گیربکس | CVT | CVT | DCT |
| گشتاور | ۲۱۰ | ۲۳۰ | ۲۸۰ |
| گیربکس | ۹سرعته | ۹ سرعته | ۶سرعته |
| قیمت (تومان) | ۸۷۷ میلیون | ۷۳۷ میلیون | ۱میلیارد و ۲۶۵ میلیون |
| ویژگی‌ها | دیگنیتی پرایم | فیدلیتی پرایم | K7 | X55 pro |
| سازنده | بهمن | بهمن | کرمان | مدیران |
| موتور | ۱۵۰۰ توربو | ۱۵۰۰ توربو | ۱۵۰۰ توربو | ۱۵۰۰ توربو |
| گیربکس | CVT | DCT | DCT | CVT |
| گشتاور | ۲۳۰ | ۲۳۰ | ۲۵۱ | ۲۳۰ |
| گیربکس | ۶سرعته | ۶سرعته | ۶سرعته | ۹ سرعته |
| قیمت (تومان) | ۹۳۵ میلیون | ۸۴۴ میلیون | ۱میلیارد و ۳۴۵ میلیون | ۱ میلیارد و ۶۲ میلیون |
فارغ از اینکه نهادهای حاکمیت اقتصادی چقدر مجاز به قیمت گذاری دستوری هستند، مقایسه قیمت‌های این جداول این سوال را به ذهن ایجاد می‌کند که آیا اختلافات وزارت صمت با گروه بهمن از جنس ماموریت‌های این وزارتخانه است یا مسائلی دیگر پشت پرده است؟ مثلا آنطور که از فضای جوابیه این وزارتخانه برداشت می‌شود، صمت می‌خواهد بهمن را تحت فشار بگذارد تا از کروز انتقام بگیرد؟ یا آنطور که در گزارش پیشین آمده بود، آقای وزیر می‌خواهد با سخنرانی علیه بخش خصوصی، کارنامه خود را مخفی نگه دارد؟
بنابراین تا اینجا گزارش انصاف نیوز مبنی بر ارزان بودن محصولات بهمن، مستند به اطلاعاتی است که خود شرکت‌ها منتشر کرده‌اند.
اما در بخشی از جوابیه وزارت صمت آمده که شرکت بهمن محصولات خود را ۳ تا ۵ برابر قیمت می‌فروشد. بنابراین طبق نظر مدیران اقای فاطمی امین، بهمن باید ریسپکت را ۱۴۷ میلیون، SUV دیگنیتی پرایم را ۱۸۷ میلیون، SUV فیدلیتی پرایم را ۱۶۹ میلیون عرضه کند.
کافیست این ادعا را با قیمت سدان‌های تولیدی شرکت‌های دولتی سایپا و ایران خودرو مقایسه کنیم. دولت و وزارت صمت پژو ۲۰۷ دنده‌ای را که سال ۲۰۱۰ میلادی طراحی شده را 236 میلیون قیمت گذاری کرده و در عوض انتظار دارد یک شرکت خصوصی، خودروی دنده اتوماتیک طراحی سال ۲۰۲۱ با آپشن‌های ایمنی و رفاهی را قیمت ۱۴۷ میلیون تومان بفروشد. با این حساب میزان گرانفروشی ایران خودرو و سایپا چقدر است و این شرکت‌ها چطور باید خسارت مشتریان خود را پس بدهند؟
ضمن آنکه، وزن تنها قسمت بدنه دیگنیتی پرایم حدود ۷۰۷ کیلوگرم است. یک محاسبه ساده نشان می‌دهد حدود ۱۵۰ میلیون تومان برای ساخت بدنه چنین خودرویی آلمینیوم، فولاد و… خام استفاده می‌شود. لازم به ذکر است در این هزینه مواد اولیه خام ساخت بدنه است و سایر هزینه‌ها مانند ساخت لوازم داخلی، موتور، تجهیزات ایمنی و… اساسا محاسبه نشده است.
به همین ترتیب چنانچه متغییرهایی مانند امکانات رفاهی، به روز بودن محصول و کیفیت خدمات پس از فروش خودروسازان بخش خصوصی ( مدیران، کرمان، بهمن و … ) را کمی سازی کنیم و با خودروسازان بخش دولتی مقایسه کنیم، آنگاه مشخص خواهد شد کدام خودروسازان تخلفات و گرانفروشی بیشتری دارند.
سابقه:
در روزهای آخر سال ۱۴۰۱ در حاشیه جلسه هیات دولت، وزیر صمت از یک شرکت خصوصی خودروساز به نام «بهمن» به عنوان خودروساز پرتخلف نام برد. پیش از این نیز یک مقام دیگر این وزارتخانه از گرانفروشی «بهمن» سخن گفته بود.
از همین رو، تقابل وزارت صمت با بخش خصوصی دستمایه تهیه گزارشی از عملکرد این وزارتخانه در سال ۱۴۰۱ شد که این وزارتخانه به جای ارائه مستندات ثابت کرد اختلافات آنها با بخش خصوصی از جنس سیاسی و مسائلی خارج از وظایف اختیارات وزارت صمت است.
انتهای پیام
سگ زرد برادر شغاله.