خاطرات هاشمی | ماجراهای لغو سفر خاتمی به فرانسه به‌خاطر سرو مشروب
انصاف نیوز: بخش‌هایی از خاطرات روزنوشت آیت‌الله اکبر هاشمی در سال ۱۳۷۸ (هشتم تا سیزدهم فروردین) را در ادامه می‌خوانید:
یکشنبه ۸ فروردین ۱۳۷۸
- در منزل بودم. اکثر وقتم به مطالعه کتاب گیاه شناسی پایه، تألیف دکتر [احمد] قهرمان گذشت. برای مسأله زوجیت که بنا دارم در نمازجمعه آینده به عنوان معجزه علمی قرآن مطرح کنم، مطالب جالبی به دست آوردم.
- عفت، همراه فائزه به باغ حمید لاهوتی در منطقه تنگرای گنبد [در استان گلستان] رفت. ظهر محسن آمد و ساندویچ هم آورد. سرماخوردگی دارم؛ با مُسکن آثار آن را تخفیف می‌دهم. محسن، [رییس هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو)]، از پیشنهاد فنی و مالی درازمدت چینی‌ها، برای امتداد متروی خط یک تا فرودگاه بین‌المللی امام گفت.
- آیت‌الله خامنه‌ای، امروز به منطقه شلمچه، به عنوان زیارت شهدای شلمچه رفته‌اند و در آنجا در تقویت ایثارگران و حزب‌الله و روحانیت صحبت کرده‌اند. به نظر می‌رسد، در سال جدید، بنای حضور بیشتری در صحنه‌ها و مسایل اختلافی دارند.
دوشنبه ۹ فروردین ۱۳۷۸
- به دفترم رفتم. پیش از ظهر و بعد از ظهر، جمع زیادی از مدیران و وزرا و نمایندگان مجلس و کارکنان مجمع [تشخیص مصلحت نظام]، برای دیدار عید آمدند. با بعضی به تناسب مسئولیت‌هایشان مذاکراتی داشتیم؛ منجمله با آقای دکتر [عیسی] کلانتری، وزیرکشاورزی که گفت، علی‌رغم بارندگی‌های خوب اخیر، حدود سی درصد از کشت دیم امسال از دست رفته است؛ سرمازدگی مهمی نداشته‌ایم، با اینکه مجموعاً زمستان گرمی داشتیم. درختان هنوز به شکوفه ننشسته‌اند؛ به خاطر اینکه به صورت تناوبی هوا سرد و گرم می‌شده و هر بار که سرد می‌شود، آمادگی نباتات که بر اثر گرما شروع شده، صفر می‌شود. گفت، عدم پذیرش حذف مشروبات الکلی در شام رسمی در سفر آقای [سیدمحمد] خاتمی، [رییس‌جمهور] به فرانسه، علامت خوبی نیست.
- عصر آقای [عبدالواحد موسوی] لاری، وزیرکشور و معاونانش آمدند. توضیحاتی درباره انتخابات شوراها دادند. از نتایج اظهار رضایت دارند، ولی ظاهراً با مکنونات قلبی فاصله دارد؛ چون مجموع آرای طرفداران دولت کم است. امید دارند، مستقل‌ها به سوی دولت متمایل بشوند. از من خواستند، برای رفع مشکلات حل نشده از سوی [هیأت] نظارت، کمک کنم. از نظارت در انتخابات مجلس [ششم] که به عهده شورای نگهبان است، نگرا‌ن‌اند و لوایح و طرح‌هایی به مجلس داده‌اند که اختیارات شورای نگهبان را کم کنند.
- آقای [بیژن نامدار] زنگنه، وزیر نفت، از اصلاح قیمت نفت خوشحال است. امیدوار است، بالا رفتن قیمت ادامه یابد و پایدار بماند. گفتم، مراقبت لازم است که تولیدکنندگان، تخلف از سهمیه‌ها نکنند. ایران، رییس کمیسیون نظارت است و تخلف احتمالی خود ایران، ممکن است کار را دشوارکند؛ چون بحث مأخذ کم‌کردن سهم تولید نفت ایران مبهم است.
- دفتر رییس‌جمهور اعلان کرد که به خاطر عدم مراعات شئون و آداب اسلامی در مورد تشریفات میهمانی رییس‌جمهور در فرانسه، سفر به این کشور در زمان مقرر انجام نمی‌شود. مدتی بحث و مذاکره بود، بر سر اینکه مشروبات الکلی در مراسم ضیافت رسمی باشد، یا نباشد. فرانسوی‌ها گفته‌اند، آقای [ژاک] شیراک، نمی‌خواهد اولین رییس‌جمهوری باشد که این سنت همیشگی فرانسه را که در میهمانی‌های رسمی، شراب سرو می‌شود، نقض‌کند. باتوجه به اهمیت این سفر، لغو آن باعث بحث‌ها و تحلیل‌های فراوان خواهد شد. در سال‌های اول انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای در سفر به آفریقا، در مورد میهمانی [رابرت موگابه]، رییس‌جمهور زیمبابوه، همین بحث و جنجال را داشتند. شب در دفترم خوابیدم. تا دیروقت در مورد اینترنت، مطالعه و با آن کارکردم.
سه‌شنبه ۱۰ فروردین ۱۳۷۸
- امروز هم ظهر و عصر، عمده وقتم با ملاقات‌های مدیران و شخصیت‌های کشور گذشت. با دکتر [علی‌اکبر] ولایتی، [مشاور رهبری در امور بین‌الملل]، درباره مسایل کوزوو و موضوع روسیه بحث شد. انتظار بیشتری از روسیه بود که از قدرت نظامی‌اش، برای دفاع از صربستان که متحد دیرین روسیه است، بیشتر استفاده کنند.
- با آقای [محمدعلی] ابطحی، رییس دفتر آقای خاتمی، درباره علل لغو سفر به فرانسه صبحت شد. گفت، مذاکرات آقای [علیرضا] معیری، سفیرمان در پاریس به خاطر وجود شراب در میهمانی به بن‌بست رسید. فرانسوی‌ها قاطعانه گفتند که نمی‌توانیم حذف شراب را در میهمانی آقای خاتمی بپذیریم. آقای [فدریکو] مایور، رییس یونسکو، به بهانه سخنرانی که بنا بود آقای خاتمی در یونسکو داشته باشد، واسطه شد که حل کند؛ او هم موفق نشد. به علاوه، فرانسوی‌ها مسأله را به رسانه‌ها هم کشاندند و ما دیدیم که اگر رسماً زودتر اعلان نکنیم، ضرر می‌کنیم؛ لذا در اعلان لغو سفر در زمان مقرر پیشقدم شدیم، با حفظ اصل مسافرت در زمان مناسب. قرار است فرانسه هم چنین اعلان بنماید.
- آقای [محمدعلی] ابطحی، [رییس‌دفتر رییس‌جمهور] و بسیاری از همفکرانش از جناح چپ، در این ملاقات از خطبه‌های جمعه آقای [محمد] یزدی، [رییس قوه قضاییه] انتقاد کردند که با لحن تند و تهدید و ارعاب صحبت کرده و به جای رویه دوستانه و آشتی‌جویانه، صحبت از دستگیری، تعقیب و مجازات کرده و به خصوص در مورد وزارت ارشاد و روزنامه‌ها و بسیاری از آنها هم نگران بازداشت آقای [غلامحسین] کرباسچی، بعد از تعطیلات نوروزی هستند و از من برای کمک به تلطیف فضای سیاسی کشور، استمداد می‌کردند. آقای [اسحاق] جهانگیری گفت که آقای [مرتضی] مقتدایی، رسماً به آقای [محسن] نوربخش گفته است که حکم تجدیدنظر آقای کرباسچی اجرا می‌شود.
- دکتر [حسن] حبیبی، [معاون اول رییس‌جمهور]، شرحی از کارهای گروه حکمیت داد و مشکلی که هنوز در مورد رد بعضی از نامزدهای رأی‌آورده دارند و در مورد سیاست‌های کلی برنامه سوم صحبت شدکه مصوبات دولت را برای بررسی به مجمع [تشخیص مصلحت نظام] بیاورند.
- آقای [محمدباقر] نویسی، رییس دفتر آقای [علی‌اکبر] ناطق [نوری، رییس مجلس شورای اسلامی]، در مورد مذاکراتش با آقایان ناطق و [مهدی] کروبی گفت و اینکه هر دو نفر آنها و بسیاری از شخصیت‌های دیگر، انتظار دارند که برای جمع‌کردن مشکلات و نزاع‌ها، من دخالت کنم. گفت، آقای کروبی قبول دارد که دولت آقای خاتمی، موفق نبوده و با این وضع آرا، نگران مشکلات ناشی از فعال شدن شوراها است. به آقای [سیدمحسن] یحیوی، [نماینده تهران] با شرح وضع انتخابات گفته شد که کیفیت نظارت و اظهارات نسنجیده آقای [علی] موحدی ساوجی، [نماینده تهران] و دیگران و عقب‌نشینی‌ها، به ضرر جناح خودشان شد.
- آقای [مسعود] نیلی، معاون سازمان برنامه و بودجه گفت، روزهای آخر سال امکان پرداخت عیدی معلمان نبود و با کسب اجازه از رهبری، مبلغ ۶۰ میلیارد تومان، استقراض جدید از بانک مرکزی شد؛ با اینکه دولت آقای خاتمی، به صورت ظاهر، با این گونه اجازه‌های فوق قانون مخالفت می‌کنند. آقای دکتر [حسن] حبیبی، [معاون اول رییس‌جمهور و عضو شورای نگهبان] هم گفت، آیین‌نامه قانون انتخابات شوراها که در دولت تصویب شده بود، از نظر شورای نگهبان، مخالف قانون اساسی بوده و می‌خواستند چند روز قبل از انتخابات، آن را باطل کنند و خود ایشان، مشکل را با رهبری مطرح کرده‌اند که رهبری به شورای نگهبان تذکر داده‌اندکه صرف نظر کنند، چون باعث لغو برنامه انتخابات می‌شود و فتنه‌زا است؛ اینجا هم دولت، برخلاف اظهارات پایبندی به قانون اساسی عمل کرده‌اند.
- به آقای [عطاءالله] مهاجرانی، [وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی] که همراه جمعی از وزرا آمده بودند، گفتم مخالفت‌های با ایشان را خیلی وسیع می‌بینم؛ خوب است برای پیشگیری از اقدامات تندتر، فکری بکنند. آقای علی خاتمی، رییس بازرسی ویژه [رییس‌جمهور] و مدیرانش آمدند. گزارشی از نحوه کار دادند وکمک فکری خواستند. گفتم با محسن که هشت سال رییس دفتر بازرسی ویژه رییس‌جمهور بود، مشورت کنند، سپس برای مذاکره بیایند. فائزه از تنگرا [در استان گلستان]، تلفنی خبر سلامتی خود و همراهان را داد.
چهار‌شنبه ۱۱ فروردین ۱۳۷۸
- آقای دکتر [فریدون] قاسم‌زاده، [مدیرعامل شرکت افرانت] آمد. توضیحاتی درباره انواع کاربردهای ارتباطی اینترنت داد و نقشی که در سرعت عمل در بازرگانی، مسایل علمی و تحقیقات، کم‌شدن هزینه‌های بازرگانی و مناقصه‌ها و مزایده‌ها، حذف کاغذ و مرکب و منشی و پست و تلفن و ارتباطات دارد. برنامه‌های خودش برای ترویج بهره‌گیری از این امتیازات مهم در کشور، منجمله طرح معرفی نیروهای فنی و علمی و متخصص هر رشته را ارایه داد. با خواست وزارت صنایع، اخیراً برای تقویت استفاده از اینترنت داده شده و برای کاریابی و نیرویابی کمک کرده است. راه‌های حفظ و حراست از اطلاعات محرمانه و اسناد مهم را نیز توضیح داد.
- سپس گروه‌گروه ملاقاتی‌ها برای عید دیدنی‌آمدند. آقای [محسن] نوربخش، [رییس‌کل بانک مرکزی]، از اصلاح قیمت نفت خوشحال است و امیدوار شده که وام صندوق بین‌المللی پول تصویب شود. گفت، جز آمریکا همه اعضا، موافق وام به ایران‌اند. خواست که در مورد آقای [غلامحسین] کرباسچی، [شهردار تهران]، دخالت بیشتری بکنم. گفتم، [حزب] کارگزاران سازندگی، فلسفه وجودی خودشان را فراموش کرده‌اند و اگر این محور تولید و سازندگی را از دست بدهند، محور دیگری که بتواند مردم را متوجه آنها کند، ندارند و گروه قدرت‌طلب معرفی می‌شوند.
- آقای [کمال] خرازی، [وزیرامور خارجه]، شرحی از مذاکره با سران سعودی و مذاکره تلفنی با وزیر امورخارجه روسیه و مسایل یوگسلاوی داد. گفتم، سیاست چندپهلوی وزارت امورخارجه خوب نبود. سخنگوی وزارت امورخارجه، تهاجم ناتو را محکوم کرد؛ بدون ذکر مظلومیت مسلمانان [کوزوو] در مقابل صرب‌ها و جنایات صرب‌ها و این باعث ناراحتی مسلمانان شد. گرچه اظهارات و اقدامات بعدی، کمی جبران کرده، ولی انتظار مسلمانان از ایران، غیر از این است. گفت، آقای [هادی] نژادحسینیان، [نماینده دایم ایران در سازمان ملل]، از آمریکا خبر داده که بناست فائزه ما به آمریکا برود و قرار است، بعضی از خانم‌های شخصیت سیاسی رسمی آمریکا هم در جلسات او حاضر شوند. گفتم، موافق نیستم و خودش هم موافق نبوده و هنوز هم قطعیت سفر و برنامه‌ها را به من نگفته است.
در رسانه‌های جهانی، بحث لغو سفر آقای [سیدمحمد] خاتمی، [رییس‌جمهور] به فرانسه، مورد بحث و تحلیل است. شب به خانه آمدم. عفت هم از تنگرا برگشته بود؛ اما خیلی خسته و کوفته از راه طولانی.
پنج‌شنبه ۱۲ فروردین ۱۳۷۸
- ظهر محسن و فائزه و بچه‌هایشان اینجا بودند. به فائزه گفتم، سفر به آمریکا را انجام ندهد. گفت، آقای [هادی] نژادحسینیان، [نماینده دایم ایران در سازمان ملل]، مثبت ارزیابی می‌کند و دعوت‌کننده، انجمن غیردولتی است. محسن، [مدیرعامل شرکت متروی تهران]، گزارشی از وضعیت کار قطار سریع‌السیر تهران – کرج داد.
- بیشتر وقتم به مطالعه مربوط به زوجیت در مورد موجودات زمین و به خصوص گیاهان گذشت. برای خطبه جمعه مطالعه کردم و نیز چند روز خاطرات عقب افتاده را نوشتم. خط ارسال خبر کامپیوترم خراب بود که شب فعال شد. یاسر آمد و گزارشی از سفر به مالزی و برونئی داد.
جمعه ۱۳ فروردین ۱۳۷۸
- پیش از ظهر در منزل برای خطبه‌ها مطالعه می‌کردم. ظهر عفت و محسن به مزرعه‌ای در جاده ساوه رفتند؛ یاسر و محسن هم سهمی از آن پسته‌کاری دارند. فائزه و یاسر و بچه‌ها میهمان ما بودند. با فائزه راجع به سفر به نیویورک صحبت شد و قانعش‌کردم که مصلحت نیست.
- برای اقامه جمعه به دانشگاه تهران رفتم. قبل از شروع خطبه‌ها، با آقای [علی‌اکبر] ناطق نوری، [رییس مجلس] که به نماز آمده بود، درباره ساختمان جدید مجلس صحبت کردیم. خواست که برای بازدید بروم و گفت، تا آخر همین دوره تمام می‌شود و انتقال به آنجا در دوره آینده مجلس خواهد بود.
- عصر مطالعه درباره علوم اخلاقی را شروع کردم؛ برای یک فصل جدید در خطبه‌های جمعه. امروز در خطبه‌ها گفتم که فصل اعجاز علمی قرآن، با این خطبه که درباره «اصل زوجیت» موجودات در قرآن بود، بسته می‌شود.
- دیشب خواب دیدم، در جاده کوهستانی بودیم و یک تروریست ضدانقلاب، برای سوءقصد به ماشین من نزدیک شد که با لگدی او را از کوه به پایین پرت کردم و هواپیمایی هم در بالای سرم تهدید داشت که آن هم نتوانست کاری بکند؛ احتمالاً حادثه در پیش باشد.
منبع: کتاب «حضور و انصراف»؛ خاطرات هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۷۸
انتهای پیام
