کارنامه یک مدیر میانه رو: عادل آذر
روزنامه اعتماد نوشت:
عادل آذر، استاد دانشگاه تربیت مدرس که از میانه دهه ۸۰ در سمت‌های اجرایی مختلفی حضور داشت؛ دیروز در بیمارستان خاتم‌الانبیاء تهران درگذشت. گفته می‌شود که آقای آذر ۵۶ ساله برای عمل جراحی دیسک کمر به این بیمارستان مراجعه کرده بود؛ پس از عمل جراحی ریکاوری نشد و جان خود را از دست داد. او به شکلی عجیب سابقه حضور در سه دولت احمدی‌نژاد، روحانی و رییسی را در کارنامه داشت و از این‌رو به چهره‌ای «میانه‌رو» معروف بود.
شروع کار از آبادگران
آخرین سمت اجرایی او حضور به عنوان مشاور رییس‌جمهور و رییس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی (معروف به موسسه نیاوران) بود. اما این راهی طولانی بود برای نماینده سابق شهر دهلران در مجلس اصولگرای هفتم که به ریاست حداد عادل تشکیل شد و عمده کرسی‌های آن در اختیار طیف موسوم به «آبادگران» بود. طیف آبادگران که پیش از این با برنامه‌های پر سرو صدایی چون تثبیت قیمت حامل‌های انرژی یا خارج کردن دو شرکت «ترک سل» و «تاو» از چرخه سرمایه‌گذاری خارجی در ایران اقدامات پر سرو صدایی انجام داده بود؛ چهره‌های اقتصادی را در خود داشت که احمد توکلی، الیاس نادران، حسن سبحانی و غلامرضا مصباحی‌مقدم از آن دسته بودند. عادل آذر در این مجلس چهره شد و به عنوان نماینده عضو کمیسیون برنامه و بودجه رابطه بسیار خوبی هم با رسانه‌ها داشت.
زاویه با احمدی‌نژاد
اما برخلاف دیگر همقطاران، عادل آذر در میان نمایندگان طیف آبادگران، مواضع تلطیف شده‌تری داشت. به مباحث مدیریتی علاقه‌مند بود و شاید برای نخستین‌بار از مفهومی به نام «بودجه‌ریزی عملیاتی» در قوه مقننه دفاع می‌کرد. آن هم در شرایطی که دولت احمدی‌نژاد -برآمده از همین طیف آبادگران- دست به تخریب نظام برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی کشور زده و سازمان برنامه و بودجه را به کل «منحل» کرده بود. عادل آذر در چنین فضایی، اتفاقات رخ داده برای سازمان برنامه و بودجه را نیز تایید نکرد و در واقع زاویه خاصی با برخی تصمیمات دولتی داشت. حتی در اواخر مجلس هفتم که خبرنگاری از وی پرسیده بود چه نمره‌ای به عملکرد اقتصادی دولت می‌دهد، عدد هشت را انتخاب کرد. البته عادل آذر بعد از این اظهارنظرها بود که حساب خود را کاملا از احمدی‌نژاد و حامیان او جدا کرد و به طیف محسن رضایی نزدیک شد. او در انتخابات پرحاشیه و ملتهب سال ۸۸ در ستاد محسن رضایی حضور داشت و گفته می‌شود که خوراک فکری و برنامه‌های اقتصادی رضایی را تدوین می‌کرد.
با این همه، مشی «تعاملی» عادل آذر موجب شد تا حتی پس از فروکش کردن اتفاقات پس از انتخابات ۸۸ و رویدادهای آن، عادل آذر به عنوان رییس مرکز آمار ایران در دولت دوم احمدی‌نژاد معرفی شود. این شاید «سخت‌ترین انتخاب» برای او بود، چراکه در چندین سال پیش از این، وی یکی از منتقدان عملکرد آماری دولت احمدی‌نژاد بود و حالا خود به سازمانی رفته بود که مسوول تولید همین آمار بود.
از مرکز آمار تا دیوان محاسبات
عادل آذر ۶ سال در مرکز آمار ایران مشغول به فعالیت بود. یعنی حتی پس از پایان گرفتن دولت احمدی‌نژاد نیز او تا دو سال بعد در سمت خود ابقا شد و این موضوع نحوه تعامل و استقلال او را از خط‌مشی‌های سیاسی به رخ می‌کشید. تا اینکه او بار دیگر از قوه مجریه به مقننه بازگشت و این‌بار توسط علی لاریجانی رییس مجلس به عنوان رییس جدید دیوان محاسبات، جایگزین حسین رحیمی شد. نهادی که به نوعی بازوی «نظارتی» مجلس محسوب می‌شود و کارویژه آن حساب و کتاب چگونگی اجرای قوانین بودجه‌ای است که پیش از این در مجلس تصویب و به دولت ابلاغ شده است.
این دوره‌ای است که عادل آذر را وارد حاشیه‌هایی هم کرد. او سه بار با مدیران دولتی بر سر گزارش‌های تفریغ بودجه به مجادله لفظی پرداخت. با محمدباقر نوبخت رییس سابق خود بر سر گزارش تفریغ بودجه سال ۹۵، با ولی‌الله سیف در خصوص سیاست‌های ارزی کشور و با میعاد صالحی رییس وقت سازمان بازنشستگی، جوان جویای نامی که تریبون تلویزیون را برای افشاگری علیه برخی‌ها برگزید و یکی از آنها عادل آذر بود.
حضور در موسسه نیاوران
در انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته، عادل آذر به ستاد انتخاباتی علی لاریحانی اضافه شد. اما شورای نگهبان لاریجانی را تایید صلاحیت نکرد و آذر نیز قید فعالیت در ستاد دیگری را زد. او این‌بار در قالب یک چهره دانشگاهی در دولت رییسی به عنوان رییس موسسه نیاوران انتخاب شد. پیش از او محمد نهاوندیان در این موسسه بود و گویا قرار بود که موسسه در کارکرد جدید خود اتاق فکر دولت باشد و نقشی مانند شورای مشاوران اقتصادی رییس‌جمهور امریکا بازی کند. هرچند موسسه نیاوران از بدو تاسیس تاکنون یک نهاد پژوهشی باقی مانده و از این سطح فراتر نرفته است. در زمان ریاست آقای آذر نیز اتفاق خاصی رخ نداد. با اینکه او اقداماتی را برای تغییر ساختار موسسه آغاز کرد؛ اما با مرگ وی، این اقدامات نیز ناتمام ماند.
پیام‌های تسلیت
در پی درگذشت عادل آذر، رییس‌جمهور و برخی مسوولان و نمایندگان مجلس پیام تسلیت صادر کردند. ابراهیم رییسی در پیام خود نوشت: «این استاد دانشگاه و مدیر پرتلاش و توانمند، در جایگاه‌های مختلف خدمتگزاری از جمله نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی، ریاست دیوان محاسبات کشور و مرکز آمار ایران و در این دولت به عنوان مشاور رییس‌جمهور و رییس موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی با انجام فعالیت‌های ارزنده، نام و یادی نیک از خود باقی گذاشت.» محمد مخبر، معاون اول رییس‌جمهور نیز با ارسال پیامی گفته است: «مرحوم عادل آذر که نمایندگی مردم استان ایلام در مجلس هفتم و ریاست دیوان محاسبات کشور و ریاست مرکز آمار ایران را در کارنامه خود دارد، در دوران حیات خویش در جایگاه‌های مختلف خدمات ارزنده‌ای به مردم و کشور ارایه کرد.» محمدباقر نوبخت، رییس سابق سازمان برنامه و بودجه در پیامی عنوان کرد: «اینجانب که سال‌ها از عواطف و تشریک مساعی او در اداره سازمان برنامه و بودجه کشور برخوردار بودم، فقدان این مرد بزرگ را به جامعه علمی و اجرایی کشور، مردم حق‌شناس استان ایلام، به ویژه خانواده داغدارشان تسلیت و تعزیت گفته و از خداوند رحیم مسالت دارم او را با اولیا و ائمه طاهرین محشور فرماید.» وزرای امور خارجه و علوم، مهرداد بذرپاش رییس کنونی دیوان محاسبات، رییس کل بانک مرکزی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و بسیاری از نمایندگان مجلس نیز درگذشت عادل آذر را تسلیت گفته‌اند.
انتهای پیام
