محمود صادقی: این روزها جای ظریف واقعا خالی است
آرمان ملی نوشت: شاید وقتی صحبت از نگاه جامعه به مسائل مختلف میکنیم همه بدون استثنا به مساله اقتصاد و معیشت بپردازند؛ اما در کنار این مساله هستند قشری از مردم که سایر حوزهها را نیز رصد و بررسی میکنند. در همین راستا عدهای بر این باورند که در شرایط امروز کشور حضور چهره مورد قبول و سیاستمدار باهوش و کارکشتهای چون محمدجواد ظریف در عرصههای اجرایی و به ویژه دیپلماسی میتوانست بسیار تعیین کننده باشد. همه این گفتهها نیز نشان از نوع عملکرد آقای دیپلمات دارد که در هشت سال حضور خود در راس دستگاه دیپلماسی کشورمان فصل نوینی از دیپلماسی هوشمندانه و هنرمندانه را به نمایش گذاشت و نشان داد که با عقلانیت و هوشمندی و سیاست بخردانه، میتوان حتی قدرتهای بزرگ را نیز در مذاکره به جایی رساند که آنچه میخواهی بپذیرند. حال اینکه به نظر میرسد شرایط امروز کشور به دلسوزانی در حوزههای مختلف برای کمک به دولت احتیاج دارد و ظریف نیز یکی از آن افرادی است که میتواند برای کشور مفید فایده باشد.
از سیاست و دیپلماسی تا دانشگاه
عملکرد برخی افراد در حوزههای مختلف و تاثیرات آن پس از سالها مشخص میشود و جامعه میفهمد که برخی کارگزاران در برخی حوزهها، عملکردی مثبت و موثری داشتند لذا بر همین اساس عملکرد برخی به نوعی معیار و شاقول اندازه گیری در عملکرد موفق قلمداد میشود. این در حالی است که به گواه بسیاری از سیاسیون از اصلاحطلبان گرفته تا اعتدالیون و اصولگرایان محمدجواد ظریف؛ وزیر امور خارجه پیشین کشورمان چهرهای بود که با عملکرد خود در حوزه سیاست خارجی کشور، توانست نام خود را برای همیشه به عنوان سیاستمداری باهوش و دیپلماتی کارکشته و ورزیده در تاریخ ماندگار کند. نگاهی به عملکرد وی و تیم زیر مجموعهاش در دستگاه سیاست خارجی نشان میدهد که چگونه با دیپلماسی صلح، گفتوگو و مذاکره توانست پس از سالها در مذاکراتی فشرده توافقی را برای کشورمان به ارمغان بیاورد که امروز نیز اگر طرفین توافق برای احیای آن میکوشند در همان سازو کار و چارچوبی حرکت میکنند که ظریف در انعقاد برجام بنا نهاد. برخی بر این عقیدهاند که اساسا ظریف و یارانش باور به مذاکره برای حصول نتیجه داشتند و رویکردها نیز بر همین محور بود. هر چند که امیرعبداللهیان؛ وزیر امور خارجه فعلی و مردانش نیز به مذاکره و گفتوگو برای رسیدن به نتیجه باور دارند و نهایت تلاش خود را نیز در این خصوص به کار میبرند اما به نظر عدهای اگر همان زمانی که تیم مذاکره کننده سابق در وین مذاکرات را تا انتها پیش برده بود همانها را مامور به پایان رساندن مذاکرات میکردند شاید امروز دیگر شاهد مانع تراشیهای زیاده خواهانه آمریکاییها برای احیای برجام نبودیم. قدر مسلم آنچه که باعث شده امروز برخی این گزاره را مطرح کنند که «اگر ظریف بود» یا «برای احیای برجام باید ظریف را برگردانند» این باشد که وزیر خارجه پیشین زبان دیپلماسی بینالمللی را بهتر میشناخت و میدانست که باید چگونه مذاکره کرد تا هم گامی از منافع ملی و حقوق مردم کوتاه نیامد و هم به احیای توافق پرداخت. لذا همین نکات است که با توجه به عدم توفیق مذاکرات در وین و دوحه بسیاری جای خالی ظریف را حس میکنند. البته ظریف اخیرا در گفتوگویی با «صبحنو» در خصوص اینکه سال گذشته گفته بود حاضرم در دولت آینده وزیر امور خارجه باشم، گفته: «در کمال صداقت میگویم که اگر آقای رئیسی هم به من پیشنهاد وزارت خارجه داده بود، برای من دشوار بود که رد کنم؛ احتمالا رد میکردم، با اینکه میدانستم نه خود آقای رئیسی؛ بلکه اعضای کابینه ایشان چه گرایشهایی دارند و نمیتوانستم دور یک میز با کسانی بنشینم که هشت سال تمام به من خائن و وطنفروش و… گفته بودند، اما اگر چنین پیشنهادی میشد حتما برای اینکه نپذیرم درگیری وجدانی پیدا میکردم» این در حالی است که با این شرایط دیپلمات خندان پس از دوره وزارتش فارغ از غوغای سیاست و دیپلماسی به دانشگاه بازگشته و در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران به تدریس مشغول است.
مهارتهای دیپلماتیک نقش تعیین کنندهای دارد
یک فعال سیاسی اصلاحطلب در ارتباط با شرایط فعلی در دیپلماسی بینالمللی اظهار داشت: میدانیم که سیاست خارجی ایران بر اساس راهبردهای کلی که نظام دارد دنبال میشود و وزارت خارجه نیز بخشی از این سازوکار است و رهبر معظم انقلاب نیز فرمودهاند که «وزارت امور خارجه مجری سیاستهای نظام است.» بخشی از آن در شورای عالی امنیت ملی تدوین و تصویب میشود و وزارت امور خارجه به عنوان مجری اینها را دنبال میکند. محمود صادقی به «آرمانملی» گفت: حوزه سیاست خارجی به جهت پیچیدگیهایی که دارد یک کار بسیار حرفهای و تخصصی است و علاوه بر آن نیازمند افرادی است که دارای تجربه انباشته باشند، با زبان مرسوم دنیا آشنا و تسلط داشته باشند و جریانهای جاری عرصه سیاست بینالملل را بشناسند. زبان دیپلماتیک داشته باشند. وی افزود: دانستن زبان و فرهنگ طرفهای مذاکره همه موثر است. دبیر کل انجمن مدرسین دانشگاهها در خصوص محسوس بودن نبود محمدجواد ظریف به عنوان دیپلماتی باهوش و کارکشته بیان کرد: آقای دکتر ظریف شخصیتی بسیار منحصر به فرد است که در طی ۴ دهه گذشته تجربه حضور در سازمان ملل و حضور در فراز و نشیبها و تحولات مختلف سیاست خارجی ایران، زندگی در آمریکا و تحصیلات و تدوین رساله و تالیفات به زبان انگلیسی و سخنرانیها به همان زبان و همچنین اینکه مورد اعتماد نظام بودند از وی شخصیتی منحصر به فرد ساخته بود. صادقی ادامه داد: در مقایسه با وزرای خارجه کشورهای دیگر و کشورهای پیشرفته آقای ظریف شخصیت ممتازی بود. البته آقای امیرعبداللهیان هم شخصیتی است که سلسله مراتب شغلی در وزارت خارجه را طی کرده و چهره شایستهای است. عضو جبهه اصلاحات ایران عنوان کرد: البته تیم آقای ظریف هم بعد از روی کارآمدن بایدن عملا نتوانست کاری انجام دهد و این نکتهای است که باید به آن توجه کرد. صادقی تصریح کرد: به هر ترتیب اکنون در شرایط پس از خروج غیر قانونی آمریکا از برجام و عهدشکنی این کشور قرار داریم و ایران پای برجام ایستاد اما این آمریکا بود که از برجام خارج شد و این شرایط را رقم زد. اینکه ایران بر تضمین و انتفاع اقتصادی از برجام اصرار میکند نکتهای است که باید به هر تیم مذاکره کنندهای برای آن حق داد. با وجود اینها مهارتهای دیپلماتیک نقش تعیین کنندهای دارد.
انتهای پیدام
