بازرسان آژانس در راه ایران؟
صابر گل‌عنبری، کارشناس سیاست خارجی، در یادداشتی تلگرامی نوشت: «رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سه‌شنبه اعلام کرد که یک تیم از بازرسان آژانس در راه ایران است تا در صورت دستیابی تهران و سه کشور اروپایی به توافق، کار خود را آغاز کند. او تأکید کرد که تنها چند ساعت یا حداکثر چند روز فرصت باقی مانده است تا مشخص شود آیا دستیابی به توافق امکان‌پذیر هست یا نه.
اما این پرسش مطرح می‌شود که چرا سفر بازرسان به ایران چنین با عجله انجام می‌گیرد؟ چرا آژانس منتظر نمی‌ماند تا ابتدا توافق میان تهران و سه کشور فرانسه و انگلیس و آلمان حاصل شود و سپس بازرسان را اعزام کند؟
به نظر می‌رسد این تصمیم آژانس با هماهنگی اروپایی‌ها و بر پایه نگرانی آن‌ها از این که مبادا ایران در پی خرید زمان باشد، اتخاذ شده است. از دید سه کشور اروپایی، ممکن است تهران در چهار روز باقی‌مانده تا موعد بازگشت تحریم‌ها و قطعنامه‌های شورای امنیت در ۲۸ سپتامبر، توافقی رضایت‌بخش برای اروپا و آژانس امضا کند، اما اجرای عملی آن به دلیل محدودیت زمان به بعد از این تاریخ موکول شود و پس از تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ و مکانیسم ماشه، توافق در عمل با چالش روبرو شود و اجرا نشود.
بر همین اساس، ظاهرا اروپا و آژانس می‌خواهند که اگر توافقی حاصل شد، اجرای آن پیش از تاریخ ۲۸ سپتامبر آغاز شود تا پس از اطمینان آن نسبت به تمدید قطعنامه و تداوم مهلت مکانیسم ماشه اقدام کنند.
آنچه برای طرف‌های اروپایی و آژانس با قید فوریت اهمیت دارد، پیش از هر چیز، اطلاع از میزان ذخایر اورانیوم ایران و بررسی وضعیت سایت‌های هسته‌ای پس از بمباران آن‌هاست. در واقع، اگر قرار باشد همکاری‌های ایران و آژانس، در صورت رسیدن به یک توافق در نیویورک از سر گرفته شود، این روند ذاتاً طولانی‌مدت خواهد بود و محدود به همین سه یا چهار روز باقی‌مانده نمی‌شود.
از این رو، به نظر می‌رسد هدف اصلی این طرف‌ها در حال حاضر آن است که در همین فرصت محدود، بازرسی‌های فوری و حساس سریعا شروع شود و سپس بازرسی‌ها طبق روند معمول و روال کاری گذشته ادامه یابد. اکنون باید دید دود سفیدی از نشست‌های نیویورک بلند می‌شود یا نه.»
انتهای پیام
