رویکردی فرهنگی به رفاه اجتماعی

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است: در صورتی که امروز از سیاستهای رفاهی کوتاه بیاییم ۳۰سال آینده باید هزار برابر خسارت بدهیم همانگونه که ۳۰ سال پیش برای آسیب های اجتماعی امروز فکر نشد و جامعه امروز با آسیب های متعددی مواجه است.

به گزارش ایرنا، نعمت الله فاضلی روز سه شنبه در نشست رویکردهای کلان رفاهی در برنامه ششم توسعه که با حضور معاون رفاه اجتماعی وزارت کار و تعدادی از مدیران و کارشناسان حوزه کار در محل وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی برگزار شد، افزود: رفاه امری اجتماعی است. وی با ذکر مثالی از زرتشت پیامبر مبنی بر آنکه خوشبختی امری فردی نیست بلکه خوشبختی هر فرد در گرو خوشبختی دیگری است، اظهار داشت: در صورتی که نتوانیم سیاستهای رفاه اجتماعی را در جامعه محقق کنیم در کشتی که همه سرنشین آن هستیم، غرق می شویم زیرا بروز آسیب های اجتماعی همه آحاد جامعه را تهدید خواهد کرد. وی ادامه داد: اما در صورتی که به موضوع رفاه اجتماعی امروز توجه کنیم همه با هم به سرمنزل سعادت دست می یابیم.

فاضلی گفت: در صورتی که فضای محیط زیست آلوده شود هیچکس از این آلودگی مصون نیست، همینطور اگر اعتماد اجتماعی دچار گسست شود، خوشبختی متزلزل خواهد شد.به گفته این استاد دانشگاه، برای خوشبختی هزار عامل نیاز است اما برای بدبختی فقط یک عامل کافی است.

** مسائل رفاهی را نمی توان پشت درهای بسته تصمیم گیری کرد

فاضلی با اشاره به اینکه مسائل رفاهی را نمی توان پشت درهای بسته تصمیم گیری کرد، گفت: تصمیم های رفاهی باید با شفافیت کامل انجام شود و گفتمان های اجتماعی افزایش یابند.

این استاد دانشگاه افزود: برنامه ششم علاوه بر اینکه نباید از بالا برای پایین تنظیم شود، باید گفتمان عمرانی جای خود را به گفتمان رفاه اجتماعی بدهد و مشارکت حداکثری را به دنبال داشته باشد، اما همه اینها کافی نیست.

وی اظهار داشت: معما آنجا مطرح است که فضای بحث را جایگزین گفتمان عمرانی کنیم و برای تحقق سیاستهای رفاهی باید رویکرد فرهنگی خود را باز کنیم و توسعه دهیم.

** بحران برنامه نویسی در ایران

فاضلی در خصوص برنامه نویسی در ایران گفت: از سال ۱۳۲۷برنامه نویسی در ایران شروع شد که برنامه ها به طور عام عمرانی بودند اما پس از انقلاب برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی در کشور تدوین شد.

وی با اشاره به اینکه نگاه ما در برنامه نویسی عمرانی بوده، ادامه داد: در عمل با این بحران مواجه شدیم که حجم عظیمی از فضاهای فیزیکی در شهرها و روستاها ایجاد کردیم اما بهره وری و تاثیرگذاری نداشتند.

به گفته وی، شادکامی، خوشبختی، بهزیستی و به حداقل رساندن فلاکت با اجرای برنامه های یادشده تحقق نیافته است.

به گفته فاضلی، در ۳۵سال گذشته صدها هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری کردیم، بیمارستان ساختیم، بزرگراه احداث کردیم، مدرسه و صدها امکانات دیگر ایجاد کردیم اما این همه تاسیسات بازدهی نداشت.

** کشورهای توسعه یافته و سرمایه های انسانی

وی گفت:۷۰ درصد سرمایه اصلی کشورهای توسعه یافته منابع انسانی است در حالیکه منابع انسانی در کشورهای در حال توسعه فقط ۳۰ درصد سرمایه آن کشورها را به خود تخصیص داده است.

وی توضیح داد: سرمایه انسانی در کشورهای توسعه یافته امیدوار، شاد، دارای اعتماد به جامعه، دارای مهارت و ویژگی های مثبت دیگر هستند.

وی درباره شرایط شهر تهران نیز گفت: هم اکنون شهر تهران دارای تاسیسات یک شهر توسعه یافته است اما با تمام این زیرساخت ها شادی در این شهر گم شده است. بی تردید در چنین ساختاری گفتمان اجتماعی باید جایگزین گفتمان عمرانی شود.

 

** سرمایه های اخلاقی ثروت یک ملت است

این استاد دانشگاه معتقد است: سرمایه های عاطفی، اخلاقی، مذهبی و اعتماد در زمره سرمایه های فرهنگی یک ملت قرار دارد، این سرمایه ها میراث فرهنگی در هر جامعه محسوب می شوند.

وی توضیح داد: عادات های جمعی می تواند تبدیل به فرهنگ شوند. ایرانیان مردمی مهمان نواز، احساساتی و مهربانی هستند که این مهمترین سرمایه مردم ایران محسوب می شود.

وی ادامه داد: این سرمایه های ارزشمند می توانند به سرمایه های مادی تبدیل شوند. به طور مثال مادری که فرزندش را با عاطفه و خرد می پروراند در آینده می تواند شاهد بروز سرمایه اجتماعی ارزشمند باشد که به موفقیت و شادکامی دست می یابد.

وی با ذکر مثالی از دهکده عباس برزگر در استان فارس، گفت: عباس برزگر یک فرد قشقایی است که با مهمان نوازی و محبتی که به دو توریست خارجی کرد، توانست روستای خود را به یکی از قطب های گردشگری خارجی تبدیل کند. در واقع این فرد سرمایه انسانی خود را تبدیل به سرمایه مالی کرد که نه تنها خود بلکه اهالی روستایش از آن بهره مند شدند.

 

** سرمایه های انسانی بیش از چاههای نفت ارزشمند هستند

وی گفت: سرمایه های انسانی بیش از چاههای نفت ارزشمند هستند، باید تلاش کنیم با ایجاد سیاستهای رفاهی، شرایط جامعه را برای بی خانمان ها، معلولان، بیماران و آسیب دیدگان اجتماعی و به طور کلی برای همه آحاد جامعه بهبود بخشیم.

وی معتقد است: کشوری که دارای تاریخ غنی فرهنگی است بیش از چاههای نفت دارای ثروت است، فقط کافی است که این سرمایه های انسانی را به سرمایه های مالی تبدیل کند.

به گفته این استاد دانشگاه، خوشبختی شاخص دارد و می توان آن را اندازه گیری کرد، می توانیم خوشبختی را پیش بینی و در خصوص آن گفتمان جمعی را در جامعه تقویت کنیم.

** ایجاد نظام شبکه

وی در بخشی دیگر از سخنرانی خود به موضوع شبکه سازی اشاره کرد و گفت: هر فردی بخشی از شبکه اجتماعی است که به شبکه جهانی متصل است.

وی اظهار داشت: انسانها مهمترین ابزار تحقق هدف های رفاهی هستند. مجموعه افراد با فناوری اطلاعات و ارتباطات می توانند نظام شبکه ای را ایجاد کنند.

وی تاکید کرد: هم اکنون فقط نهادهای اجتماعی برای تحقق سیاستهای رفاهی کافی نیستند، امروز ما از نهادهای مدنی جلوتر رفته ایم، هم اکنون در آستانه قرن بیست و یکم در فضایی از برنامه ریزی از طریق رسانه ها و شبکه ها می توانیم نیازهای خود را تعریف کنیم.

وی معتقد است: شبکه های اجتماعی هستند که می توانند خرد جمعی را تولید کنند. شبکه های اجتماعی از طریق مدلهای ریاضی شکل نمی گیرند.

وی با ذکر مثالی از کنفوسیوس فیلسوف چینی گفت: او معتقد بود عادت بکارید تا فرهنگ درو کنید. باید از تعجیل در رسیدن به هدف پرهیز کنیم، رویه های گفتمان اجتماعی باید تبدیل به عادت و سپس فرهنگ شوند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه گفت: گفتمان عمرانی باعث می شد که افراد با کمک ساختمانها برداشتهای غیرقانونی از منابع مالی کنند و این گونه شد که فساد رشد کرد.

** مسائل اجتماعی نباید به حاشیه بروند

فاضلی معتقد است: رسانه ها نباید مسائل اجتماعی را به حاشیه ببرند، آسیبهای اجتماعی باید کانون اصلی رسانه ها قرار گیرد، سیاستهای رفاهی دولت باید از سوی رسانه ها جدی گرفته شود.

وی تصریح کرد: ملتی که دارای تاریخ است، سرمایه های اخلاقی بسیاری دارد باید بتواند از دل رسوم، آداب، آیین ها و فرهنگ خود سرمایه های مالی ایجاد کند.

وی در پایان گفت: گفت و گوهای اجتماعی باید جدی گرفته شود و از صاحب نظران، دانشگاهیان، روشنفکران و دیگر اقلیت های بخواهیم این گفتمان را در جامعه نهادینه کنند.

انتهای پیام