درباره‌ی «العقل السالم فی البدن السالم»
«العقل السالم فی البدن السالم»، جمله‌ای در میان یک سخنرانی «ابراهیم امینی» نایب رییس شورای شهر تهران، که عربی بودن یا نبودن آن حاشیه ساز شد. این جمله اما پیشتر در سخنان حجت الاسلام قرائتی آمده است.
به گزارش انصاف نیوز، روز چهارشنبه برخی رسانه‌ها فیلم این جمله‌ی امینی را به صورتی گسترده منتشر کردند و آن را ترجمه‌ی اشتباه جمله‌ی فارسی «عقل سالم در بدن سالم است» خواندند. در یکی از توضیحاتی که درباره‌ی نقدها منتشر شده، آمده است:
«روز گذشته مطلب فوق از نایب رییس شورای شهر تهران همراه با پی نوشت‌هایی مبنی بر بکار گرفتن کلمات فارسی بجای لغات عربی و عدم انتساب به پیامبر (ص) نقل شدکه بخاطر باز نشر آن در گروههای مختلف، بر آن شدم یکبار دیگر لغات مذکور را در لغتنامه‌های معتبر عربی مطالعه کنم. نتیجه: هر سه لغت ” بدن، عقل و سالم ” عربی هستند و سیاق عبارت نیز کاملاً عربی و فاقد اشکال است؛ هرچند با عبارات مشابه دیگری نیز نقل شده است. لذا برداشت اشتباه انتشار دهنده آن ناشی از بی اطلاعی ایشان نسبت به نفوذ زبان عربی در زبان فارسی بوده و اگر انتشار این اظهارنظر اشتباه از روی غرض ورزی نباشد احتمالا بخاطر کاربرد زیاد این لغات عربی در زبان و ادبیات فارسی است. بنابراین شایسته است قبل از هرگونه نقد و إظهار نظر در مورد مطالب تخصصی اندکی مطالعه داشته باشیم تا از مسموم کردن فضای مجازی و گمراه کردن کاربران جلوگیری شود».
بخشی از سخنان حجت الاسلام محسن قرائتی، در برنامه‌ی درسهایی از قرآن در سال ۸۹ با موضوع «سلامت جسم، زمینه‌ی سلامت فکر و روان»:
«حالا راجع به تربیت بدنی من یک مقدار صحبت کنم. «العقل السالم فی البدن السالم» عقل سالم در بدن سالم است. این معنایش این نیست که هرکس سالم نیست عقل ندارد. خیلی‌ها مریض هستند، عقلشان از سالم‌ها… می‌خواهد بگوید: بدن سالم اثر دارد. خیلی علت نیست.
در یک سمیناری صحبت می‌کردند. حالا نگویند سمینار چه کسانی بود؟ زشت است. یکی در سمینار خواب بود. به او گفتم: خوابی! بیدار شو. گفت: بله من خواب هستم. ولی من که خواب هستم از شما بیدارها بهتر می‌فهمم. امیرالمؤمنین (ع)فرمود: «لکل عضو من البدن استراحه»(غررالحکم/ص۶۰) هر عضوی یک استراحتی می‌خواهد. امام رضا فرمود: ساعات خود را چهار قسمت کنید. یک ساعتی را برای تفریح بگذارید.«سَاعَهً تَخْلُونَ فِیهَا لِلَذَّاتِکُم فِی غَیْرِ مُحَرَّمٍ» (بحارالانوار/ج۷۵/ص۳۲۱) یک ساعتی را برای لذت‌های حلال بگذارید. لذت حلال! الآن در دنیا بعد از انقلاب اسلامی، از برکات انقلاب اسلامی در دنیا، این شد که شما در هر کشوری بروی می‌نویسند غذای حلال! و حتی غیر مسلمان‌ها هم می‌آیند غذای حلال می‌گیرند. اصلاً غذای حلال یک آرمی شده است. شرکت‌هایی درست شده است. تفریح حلال، ما می‌توانیم تفریح حلال درست کنیم».
انتهای پیام
این اصطلاح را به خیلی از جاها میتوان تسری داد…
جمله «العقل السالم فی البدن السالم» عربی است. احتمالاً برخی بدن را فارسی پنداشته اند، در حالی که عربی است و جمعش ابدان در حدیث مشهوری آمده است: العلم علمان: علم الابدان و علم الادیان. ولی جمله «العقل السالم فی البدن السالم» (۱) ظاهرا ربطی به حضرت پیامبر اکرم (ص) ندارد و (۲) در عربی جمله دیگری مشهور است: «العقل السلیم فی الجسم السلیم».
همان العقل السلیم فی جسم السلیم درست است.